hết, thưa quý vị bồi thẩm, vì tầm quan trọng của quyết định sắp tới. Thậm
chí bây giờ đặc biệt chúng ta không được sợ và có thể nói là lảng tránh một
ý niệm, như trẻ con hay những phụ nữ nhút nhát, như vị công tố tài ba của
chúng ta diễn tả rất đạt.
Nhưng trong bài nói nồng nhiệt của mình, đối thủ đáng kính của tôi, và
là đối thủ ngay từ trước khi tôi thốt lên lời đầu tiên, đã mấy lần kêu lên:
‘Không, tôi không để cho ai cãi cho bị cáo, tôi không nhường việc bênh cãi
bị cáo cho luật sư bào chữa từ Petersburg về. Tôi là người buộc tội, nhưng
cũng là người bào chữa!’ Ông đã mấy lần kêu lên như vậy, nhưng ông quên
không nhắc rằng suốt hai mươi ba năm trời bị cáo khủng khiếp vẫn biết ơn
chỉ vì một funt hạt dẻ của một người duy nhất đã gửi đến cho anh ta thuở
anh ta còn bé ở nhà cha, thì một người như thế không thể không nhớ trong
suốt hai mươi ba năm trời ấy, anh ta đi chân đất chạy ‘ở sân sau, chân không
ủng, quần chỉ có một chiếc cúc’, theo lời của bác sĩ Herzenstube nhân ái. Ôi,
thưa quý vị bồi thẩm, chẳng cần gì phải nhìn gần hơn ‘tai họa’ này, nhắc lại
điều mà ai nấy đều biết. Khi đến nhà cha, thân chủ của tôi gặp điều gì? Tại
sao phải miêu tả thân chủ của tôi thành người không có tình cảm, kẻ ích kỷ,
con quái vật? Anh ta hung hãn, mọi rợ và cuồng liệt, bây giờ chúng ta xử
anh ta về điều đó, nhưng ai có lỗi về số phận anh ta, ai có lỗi khi mặc dù có
những khuynh hướng tốt, có trái tim nhạy cảm cao quý, anh ta thâu nhận
được sự giáo dục lố lăng như vậy? Có ai mở mang trí óc cho anh ta không,
anh ta có được dạy các môn khoa học không, có ai ít nhiều yêu thương anh
ta thuở thơ bé không? Thân chủ của tôi lớn lên dưới sự đùm bọc của Chúa
Trời, tức là như con thú hoang. Có lẽ anh ta khao khát thấy mặt cha sau thời
gian xa cách lâu dài, có lẽ một ngàn lần trước đó, khi nhớ lại thời thơ ấu
trong giấc mơ, anh ta xua đuổi những bóng ma đáng ghét đã mơ thấy thuở
bé, và hết lòng mong muốn miễn thứ cho cha và ôm lấy cha! Thế thì sao?
Người ta đón anh ta chỉ bằng những lời giễu cợt vô sỉ, sự ngờ vực và hoạnh
họe vì tranh chấp tiền nong. Anh ta chỉ như thấy những chuyện và những lề
lối sinh hoạt khiến trái tim đảo lộn, hằng ngày nốc Cognac, rốt cuộc anh ta
thấy cha dùng tiền của anh ta, con trai ông, để chiếm đoạt người tình của anh
