ANH EM NHÀ KARAMAZOV - Trang 366

tương lai mà ai đó sẽ được hưởng. Tôi muốn tận mắt nhìn thấy con nai nằm
cạnh con sư tử và kẻ bị giết sẽ trở dậy ôm hôn kẻ giết mình. Tôi muốn có
mặt ở đây khi mọi người đột nhiên nhận ra tại sao mọi sự lại như thế. Mọi
tôn giáo trên thế gian đều dựa trên niềm mong muốn ấy, còn tôi thì tôi có
đức tin. Nhưng còn trẻ em, khi ấy tôi sẽ làm gì chúng? Đấy là câu hỏi mà tôi
không giải quyết được. Lần thứ một trăm tôi nhắc lại: câu hỏi thì vô vàn
nhưng tôi chỉ bàn tới trẻ em, vì như thế điều tôi cần nói mới rõ ràng tới mức
không thể bác bỏ được. Chú nghe đây nhé: nếu mọi người đều phải đau khổ
để mua lấy sự hài hòa vĩnh cửu thì trẻ em can gì đến đây, chú nói tôi nghe
thử? Thật không tài gì hiểu được vì lẽ gì trẻ em cũng phải đau khổ, vì lẽ gì
các em cũng phải đau khổ để đem lại sự hài hòa? Vì lẽ gì trẻ em cũng phải
biến thành vật liệu và làm phân bón cho sự hài hòa mai sau mà ai đó sẽ được
hưởng? Tôi hiểu sự liên đới giữa người ta với nhau trong tội lỗi, tôi cũng
hiểu quan hệ liên đới trong sự đền tội, nhưng trẻ em không bị liên đới trong
tội lỗi, và nếu quả thật là trẻ em phải bị liên đới trong mọi hành động tàn ác
của cha chúng thì đương nhiên đấy là sự thật không phải ở thế gian này và
tôi không thể hiểu nổi. Một người ưa bông đùa có thể sẽ nói rằng trẻ con rồi
sẽ lớn lên và có dịp phạm tội, nhưng nó có lớn lên được đâu, thằng bé đánh
chó bị chó xé xác ấy. Ôi Alyosha, tôi không báng bổ đâu! Tôi hiểu, vũ trụ
phải rung chuyển như thế nào khi mọi cái trên trời và dưới đất hòa vào nhau
trong một tiếng reo ngợi ca và tất cả mọi sinh vật đang sống và đã từng sống
đều thốt lên: “Chúa có lý, Chúa đã mặc khải cho chúng con những con
đường của Chúa!” Khi người mẹ sẽ ôm hôn kẻ tàn ác đã cho chó xé xác con
mình, cả ba cùng chan hòa nước mắt hô lên: “Lạy Chúa, Chúa có lý!” thì cố
nhiên lúc ấy nhận thức sẽ chói lọi ánh hào quang và mọi sự đều sáng tỏ.
Nhưng đấy chính là chỗ vướng mắc, tôi không thể chấp nhận giải pháp đó.
Này Alyosha ạ, rất có thể là nếu đến lúc ấy tôi còn sống hay sẽ sống lại để
chứng kiến thì có lẽ tôi cũng sẽ reo lên cùng với mọi người khi thấy bà mẹ
ôm kẻ hành tội con mình: “Chúa có lý, lạy Chúa!”, nhưng lúc ấy tôi vẫn
không muốn kêu lên như vậy. Lúc này còn thời gian, tôi gấp rút dựng thành
lũy tự vệ vì tôi hoàn toàn không chấp nhận sự hài hòa cao cả nhất. Họ không
đáng giá một giọt nước mắt của đứa trẻ bị hành hạ, đứa trẻ bị nhốt trong cái