nói với chúng một lời nào, không mắng lại, lẳng lặng chịu đựng. Rồi cuối
cùng chúng để anh yên, không chế anh là “con nhãi ranh” nữa, không những
thế còn tỏ ra tiếc cho anh về khoản này. Nên nói thêm là trong lớp, anh bao
giờ cũng thuộc loại trò giỏi, nhưng không bao giờ đứng nhất lớp.
Khi Yefim Petrovich qua đời, Alyosha còn học hai năm nữa ở trường
tỉnh. Bà vợ Yefim Petrovich đau buồn khôn nguôi, hầu như ngay sau khi
chồng mất liền đưa cả nhà toàn là phụ nữ sang Ý một thời gian dài, còn
Alyosha đến ở với hai người đàn bà trước kia anh chưa từng gặp mặt, là
những người họ xa của Yefim Petrovich, nhưng anh ở đấy theo điều kiện
thỏa thuận như thế nào thì chính anh cũng không biết. Một đặc điểm tiêu
biểu, thậm chí rất tiêu biểu của anh là không bao giờ bận tâm đến chuyện
mình sống bằng tiền của ai. Về điểm này anh trái ngược hẳn với anh Ivan
của mình, người đã qua cảnh nghèo khổ trong hai năm đầu ở đại học, phải tự
làm nuôi thân, từ tấm bé đã cay đắng cảm thấy mình sống bằng miếng bánh
ăn nhờ, miếng bánh của ân nhân. Nhưng hình như không thể phán xét quá
nghiêm khắc điểm đó trong tính cách của Alexey, bởi vì bất cứ ai dù chỉ hơi
biết anh thì khi nảy ra câu hỏi về chuyện ấy, thảy đều tin chắc rằng anh
thuộc loại dở điên dở dại dù có đột nhiên được hưởng cả một gia sản thì
cũng dễ dàng hiến tặng luôn khi có lời cầu xin, hoặc hiến cho công việc từ
thiện, hoặc thậm chí có khi cho một kẻ bịp bợm khôn khéo, nếu như hắn xin
xỏ.
Nói chung anh dường như hoàn toàn không biết giá trị đồng tiền, tất
nhiên không phải là theo nghĩa đen. Khi được người ta cho tiền tiêu vặt (mà
anh không bao giờ xin) thì hàng tuần liền anh không biết dùng tiền làm gì,
hoặc không hề biết dè sẻn gì hết, tiêu phăng trong nháy mắt. Pyotr
Alexandrovich Miusov, một người rất kỹ tính về mặt tiền nong và về sự
chính trực tư sản, sau này, khi đã xem xét kỹ Alexey, có lần đã thốt lên câu
danh ngôn về anh như sau: “Đây có lẽ là người duy nhất trên thế gian mà
nếu bỗng nhiên bị bỏ mặc một mình, không có chút tiền nong nào trong một
thành phố lạ một triệu dân thì anh ta cũng không khốn đốn, không chết đói
