nhớ lại, – nhưng không phải vì Cha là trưởng lão mà được như vậy, mà bởi
vì bản thân Cha là bậc công chính.” Tiếp đó vị trưởng lão vừa qua đời phải
hứng chịu những lời chê bai, thậm chí cả những lời kết tội tới tấp: “Cha
truyền dạy điều bất chính, chủ trương rằng đời sống là lạc thú vô cùng lớn
lao, chứ không phải là sự khuất lụy đẫm nước mắt” – một số trong những kẻ
đần độn nhất nói. “Cha tin theo mốt mới, Cha không thừa nhận ở địa ngục
có lửa thiêu thật sự” – một số kẻ còn đần độn hơn hùa thêm. “Cha không
nghiêm ngặt trong việc ăn chay, Cha tự cho phép mình dùng của ngọt. Cha
uống trà với mứt anh đào, rất thích món đó, các bà gửi biếu Cha. Nhà khổ tu
có được phép uống trà không chứ?” – một số kẻ ghen tị nói. “Cha ngồi chễm
chệ dương dương tự đắc, – những kẻ độc bụng nhất tàn nhẫn nhớ lại, – Cha
tự coi mình là thánh, người ta quỳ trước Cha, Cha cho như thế là phải.”
“Cha lạm dụng bí tích xưng tội” – những người chống đối thể chế trưởng lão
kịch liệt nhất hằn học rỉ tai nhau, trong số này thậm chí có những thầy tu già
lão nhất, nghiêm ngặt nhất trong sự sùng tín, những người chay tịnh và
kiêng nói chân chính, vẫn im lặng khi trưởng lão còn sống, bây giờ bỗng mở
miệng, đấy mới thật là ghê gớm, vì lời nói của họ có ảnh hưởng mạnh đối
với các thầy tu trẻ còn chưa vững vàng hẳn. Ông khách Obdorsk, thầy tu ở
tu viện Thánh Sylvester, lắng tai nghe hết những điều đó, lắc đầu thở dài:
“Không, rõ ràng là hôm qua Cha Ferapont xét đoán đúng” – ông ta nghĩ
bụng, vừa đúng lúc ấy cha Ferapont xuất hiện; dường như ông ta đến đây
chính là để làm cho tình trạng chấn động càng trầm trọng thêm.
Ở trên tôi đã nói rằng hiếm khi ông ta ra khỏi phòng tu bằng gỗ của
mình ở khu nuôi ong, thậm chí đã từ lâu ông ta không đến nhà thờ, người ta
bỏ qua điều ấy cho ông vì coi ông là người điên gàn, không buộc ông phải
theo phép tắc chung mà ai nấy đều phải theo. Nhưng nếu nói cho hoàn toàn
đúng sự thật thì người ta bỏ qua cho ông tất cả những điều ấy còn là vì một
lý do cần thiết. Bởi vì một người ăn chay và kiêng nói phi thường như thế,
ngày đêm cầu nguyện (thậm chí có khi ngủ mà vẫn quỳ gối) thì ai mặt mũi
nào mà dám bắt người đó cứ phải theo quy phép chung, nếu như người ta
không muốn theo. “Cha thánh thiện hơn tất cả chúng ta và tu khắc khổ hơn
