Điều đó quả thật đã có lần xảy ra trong đời Cha Zosima. Một thầy tu
bắt đầu nằm mơ thấy quỷ, rồi cuối cùng thấy thực. Khi thầy tu đó quá sợ hãi
bộc lộ với trưởng lão, Cha khuyên ông ta liên tục cầu nguyện và ăn chay thật
khe khắt. Nhưng cách đó không ăn thua gì, trưởng lão khuyên ăn chay và
cầu nguyện đồng thời dùng một thứ thuốc. Hôi ấy, nhiều người khó chịu về
chuyện đó và lắc đầu bàn tán với nhau, bực tức nhất là Cha Ferapont, ngay
hồi ấy một số kẻ gièm pha đã vội mách ngay với Cha về cách chữa trị “lạ
thường” đó của trưởng lão trong trường hợp đặc biệt ấy.
– Cha đi đi! – Cha Paissy nói với giọng oai nghiêm. – Con người không
có quyền phán xét, đấy là quyền của Chúa. Có lẽ ở đây chúng ta đang thấy
một “sự chỉ bảo” mà cả Cha cũng như tôi và bất cứ ai khác đều không thể
hiểu nổi. Cha đi đi, đừng làm náo loạn bầy chiên! – Cha Paissy bền bỉ nhắc
lại.
– Trưởng lão không ăn chay theo đúng phép tắc khổ tu, vì thế mới có
sự thể này. Chuyện rành rành ra đấy, giấu giếm là có tội! – Ông thầy tu
cuồng tín không chịu thôi, nhiệt tâm của ông ta đã quá bốc khiến ông ta mất
cả khôn ngoan. – Cha thích ăn kẹo, các bà thủ trong túi mang đến cho Cha,
Cha uống trà với kẹo, Cha hy sinh cái bụng, nhồi cho đầy của ngọt ngào, do
đó trí óc Cha đầy ắp những ý nghĩ cao ngạo... Bởi thế Cha chuốc lấy sự ô
nhục như thế...
– Cha nói năng đến là bộp chộp, thưa Cha! – Cha Paissy cũng cất cao
giọng. – Tôi khâm phục phép ăn chay và khổ tu của Cha, nhưng lời cha nói
ra thật là bộp chộp, chẳng khác gì lời lẽ của một người phàm tục trẻ tuổi tính
khí thất thường và ngu dại. Cha đi đi, tôi ra lệnh cho Cha đấy. – Cha Paissy
kết luận, nói oang oang.
– Ừ, thì thôi đi! – Cha Ferapont đáp, dường như hơi luống cuống,
nhưng vẫn hung hăng. – Các người thì thông thái rồi! Cậy học vấn nhiều,
các người lên mặt với kẻ hèn kém này! Khi đến đây tôi là kẻ ít học, trong
thời gian ở đây tôi đã quên sạch những gì tôi biết, chính Chúa Trời đã giữ
