câu chuyện về cỗ quan tài bay ra khỏi nhà thờ. Anh đã thấy nhiều người
mang theo trẻ con hay người thân thích đau ốm đến cầu xin trưởng lão đặt
tay lên họ và cầu nguyện cho họ, ít lâu sau họ trở lại, có người trở lại ngay
hôm sau, nước mắt chan hòa quỳ sụp trước trưởng lão tạ ơn Cha đã chữa
lành người bệnh của mình. Có khỏi bệnh thật không hay chỉ là bệnh tự nhiên
đỡ hơn, Alyosha không hề đặt câu hỏi ấy vì anh đã hoàn toàn tin vào sức
mạnh tinh thần của thầy mình và quang vinh của thầy dường như là thắng
lợi của anh. Trái tim anh rộn rực hẳn lên và cả gương mặt anh rạng rỡ khi
trưởng lão ra gặp đám dân đen hành hương đông đảo đang chờ đợi Cha ở
cổng tu viện, họ từ khắp nơi trong nước Nga đổ đến chỉ cốt để nhìn thấy
trưởng lão và được Cha ban phước. Họ sụp xuống trước mặt Cha, khóc lóc,
hôn chân Cha, hôn mảnh đất cha đứng, kêu gào, phụ nữ giơ con lên trước
mặt Cha, đưa những người bị bệnh “ngộ dại” đến. Trưởng lão nói với họ,
đem những đoạn kinh ngắn cầu khẩn cho họ, ban phước rồi để họ về. Thời
gian gần đây Cha cứ ốm luôn đến nỗi có khi không đủ sức ra khỏi phòng, và
những người hành hương đôi khi phải chờ đợi đến mấy ngày ở tu viện.
Alyosha không hề tự hỏi vì sao Cha được yêu mến như vậy, vì sao chỉ cần
nhìn thấy mặt Cha là người ta sụp xuống và khóc vì cảm động.
Ôi anh hiểu rất rõ rằng tâm hồn nhẫn nhịn của người bình dân Nga rã
rời vì đời cần lao vất vả đầy rẫy đau thương, nhất là vì sự bất công và tội lỗi
thường xuyên diễn ra cả trong nước cũng như khắp cõi thế gian, đối với tâm
hồn ấy không có nhu cầu và sự an ủi nào mạnh hơn nhu cầu có được một
chốn thiêng liêng hay một vị thánh để quỳ sụp xuống mà tôn sùng: “Nếu
phần dành cho chúng ta là tội lỗi, dối trá và cám dỗ thì dẫu sao ở đâu đó trên
Trái đất này vẫn có một vị thánh, một đấng tối cao: đấng ấy nắm trong tay
sự thật, đấng ấy biết sự thật, vậy là sự thật không tiêu vong trên Trái đất này,
và rồi một ngày kia nó sẽ đến với chúng ta và ngự trị trên toàn cõi thế gian
này, như Ngài đã hứa”.
Alyosha biết rằng dân chúng cảm thấy chính như thế, thậm chí suy xét
như thế, anh hiểu điều đó, còn về việc trưởng lão chính là vị thánh ấy, đấng
