vàng hoe, cau có, té ra ông ta thuộc loại người nguy hiểm nhất trong những
trường hợp như thế này: loại người có bệnh gan, đau gan. Tôi đến gặp thẳng
ông ta, và các vị ạ, tôi giữ thái độ suồng sã kiểu thượng lưu: “Ông ispravnik
ạ, ông hãy là Napravnik
của chúng tôi nhé!” – “Napravnik là cái gì?” –
Ông ta nói. Tức thì tôi thấy ngay việc không xuôi rồi, ông ta vẫn nghiêm
nghị, tôi không bỏ cuộc: “Tôi muốn bông đùa một chút thôi mà, sao cho mọi
người cùng vui, ông Napravnik là nhạc trưởng trứ danh người Nga của
chúng ta, mà muốn cho việc làm ăn của chúng tôi có nhịp điệu hài hòa thì
chúng tôi cần có ông, đại loại như một nhạc trưởng ấy mà...” Tôi giải thích
và so sánh có lý đấy chứ, phải không ạ? “Xin lỗi, tôi là ispravnik, và tôi
không cho phép ai dùng chức tước của tôi để chơi chữ” – Ông ta nói rồi
quay người bỏ đi. Tôi chạy theo ông ta, lớn tiếng nói: “Vâng, vâng, ông là
ispravnik chứ không phải là Napravnik.” Các vị ạ, công việc của chúng tôi
thế là hỏng! Tôi thì vẫn cứ thế, bao giờ cũng thế đấy. Tôi cứ tự làm hại mình
do nhã ý của mình! Nhiều năm trước, có lần tôi nói với một nhân vật có thế
lực: “Bà nhà có máu buồn”
, ý tôi định nói là nhạy cảm về mặt danh dự, về
đạo đức, vậy mà ông ta bỗng hỏi lại tôi: “Ông đã cù bà ấy rồi à?” Tôi không
nén được, đột nhiên tôi nghĩ: ta hãy tỏ ra dễ thương: “Vâng, cù rồi ạ!” Thế là
ông ta cù cho tôi một trận ra trò... Chuyện ấy xảy ra đã lâu lắm rồi, vì vậy tôi
có kể lại cũng không xấu hổ; tôi vẫn cứ mãi mãi làm hại mình như thế!
– Thì bây giờ ông cũng đang làm như thế đấy! – Miusov làu bàu với vẻ
gườm ghét.
Trưởng lão lẳng lặng nhìn người này rồi người kia.
– Vậy ư? Ông có tưởng tượng được không, tôi cũng biết thế mà, ông
Pyotr Alexandrovich ạ, và ông nên biết, thậm chí tôi linh cảm thấy rằng tôi
đang làm gì ngay khi vừa mở miệng ra, mà ông ạ, thậm chí tôi linh cảm thấy
rằng ông sẽ là người chỉ trích tôi trước tiên. Những lúc ấy, khi tôi thấy lối
bông đùa của tôi không ăn khách thì trình Cha, miệng tôi khô đi đến nỗi hai
má dính vào lợi dưới, gần như lên cơn co giật. Tôi như thế từ hồi còn trai trẻ
kia, hồi ấy tôi sống bám vào giới quý tộc, tôi kiếm miếng bánh bằng cách
