– Về việc Grigory Vasilyevich tuồng như thấy cửa mở thì chỉ là tưởng
tượng thôi. – Smerdyakov cười gằn. – Tôi xin nói với cậu: đây không phải là
con người, mà là con ngựa thiến bướng bỉnh. Lão ta không nhìn thấy, mà có
cảm giác là nhìn thấy thì không có cách gì làm lão đổi ý được. Phúc cho tôi
và cậu là lão nghĩ ra điều ấy, vì như vậy chắc chắn Dmitri Fyodorovich bị
buộc tội.
– Này, – Ivan Fyodorovich nói, như lại bắt đầu rối trí và cố nhớ ra điều
gì, – này... Tao muốn hỏi mày nhiều, nhưng quên mất... Tao quên và lẫn lộn
hết... À phải! Mày hãy nói cho tao điều này: tại sao mày bóc phong bì ra và
bỏ lại trên sàn? Tại sao không cầm luôn cả phong bì đi... Khi mày kể, tao có
cảm giác rằng mày nói như vậy về cái gói ấy, rằng cần làm như thế... nhưng
tại sao lại cần như thế thì tao không hiểu...
– Tôi làm như thế vì một số lý do. Bởi vì nếu một người biết rõ mọi
việc và quen thân như tôi đây chẳng hạn, khi đã thấy món tiền ấy từ trước,
và có lẽ đã tự tay mình cho tiền vào phong bì, chính mắt mình nhìn thấy
người ta niêm phong và đề như thế nào thì một người như thế, nếu người ấy
giết, cần gì lại phải mở phong bì ra sau khi giết, nhất là trong lúc vội vã như
thế, khi chẳng cần xem cũng biết chắc rằng số tiền ấy nhất định ở trong đó?
Trái lại, một kẻ như tôi chẳng hạn, sẽ nhét phong bì vào túi chẳng bóc làm gì
và chuồn cho mau. Dmitri Fyodorovich thì khác: cậu ấy chỉ nghe phong
thanh về chiếc phong bì, không nhìn thấy chính nó, khi lấy được nó dưới
tấm nệm thì sẽ mau mau bóc ra xem: có thật trong đó có số tiền như vậy
không? Còn phong bì thì vứt luôn tại đó, không kịp tính rằng như thế là để
lại chứng cứ, bởi vì đây là tên ăn cắp không quen thuộc và trước kia chưa
từng ăn cắp, bởi vì những người quý tộc dòng dõi, nếu bây giờ có quyết định
ăn cắp thì chính là không ăn cắp mà chỉ là đến lấy lại tài sản của mình, bởi
vì cậu ấy đã báo trước với cả thành phố biết điều ấy, thậm chí khoe khoang
trước với cả thành phố rằng cậu ấy sẽ đến lấy lại của cải của mình từ tay ông
Fyodor Pavlovich. Lúc hỏi cung, tôi đã nói ý ấy với ông biện lý, không hẳn
là nói rõ ra, mà dường như ám chỉ, như thể chính tôi không hiểu, như thể
