ẢNH HƯỞNG CỦA SỨC MẠNH TRÊN BIỂN ĐỐI VỚI LỊCH SỬ 1660-1783 - Trang 131

gọi mà không sợ sai là quý tộc thương gia, với sự rụt rè về mặt chính trị vốn
có của họ, một giai tầng chịu nhiều rủi ro nếu xảy ra chiến tranh. Hai tác
nhân này cùng với lòng đố kị mang tính cục bộ và chỉ chú tâm vào việc kinh
doanh đã có ảnh hưởng cực kì tai hại đối với lực lượng hải quân. Trong thời
bình, hải quân đã không được chuẩn bị một cách chu đáo. Đó là một liên
minh chứ không còn là lực lượng hải quân thống nhất, chắc chắn là trong
hạm đội đã có sự đố kị và tinh thần chiến đấu của các sĩ quan cũng rất thấp.
Chưa từng có dân tộc nào anh hùng hơn người Hà Lan, biên niên sử về
những trận đánh trên biển của người Hà Lan cung cấp cho chúng ta những ví
dụ về sự táo bạo và khả năng chịu đựng chắc chắn không ai có thể vượt qua,
thậm chí không ai có thể sánh được. Nhưng biên niên sử cũng cho thấy
những ví dụ về việc đào ngũ và vô kỉ luật, chứng tỏ họ thiếu tinh thần chiến
đấu vì không có lòng tự hào và chưa được huấn luyện kĩ. Ngày đó có lẽ
không có lực lượng hải quân nào làm công việc huấn luyện như thế, nhưng
trong các nhà nước quân chủ nó được thay thế bởi tinh thần thượng võ của
đẳng cấp quân nhân, cần nói thêm rằng, chính phủ đã bị yếu đi vì những lí
do vừa nêu, còn yếu hơn nữa vì dân chúng trong nước chia làm hai phe lớn,
rất căm thù nhau. Một phe là các thương nhân, lúc đó đang là phe cầm
quyền, thích nền cộng hoà liên bang với những đặc điểm đã được mô tả ở
trên, còn phe kia chỉ ủng hộ chính phủ quân chủ dưới quyền dòng họ
Orange. Phe cộng hoà muốn liên minh với Pháp và muốn có lực lượng hải
quân mạnh, còn phe theo dòng họ Orange thì ủng hộ Anh, vì hoàng gia Anh
có quan hệ họ hàng gần gũi với hoàng tử của gia đình Orange, và muốn có
lực lượng bộ binh mạnh. Trong những điều kiện như thế, với dân số ít ỏi,
nhưng năm 1660 Các tỉnh hợp nhất lại là nước rất giàu có và hoạt động trên
khắp các châu lục, chẳng khác gì một người sống bằng thuốc kích thích, sức
mạnh giả không thể kéo dài mãi, nhưng điều đáng ngạc nhiên là đất nước
nhỏ bé này, với số dân ít hơn nhiều lần dân số của Pháp hay Anh, đã đứng
vững được trước cuộc tấn công dữ dội của từng nước một, và sau đó chống
cự được cuộc tấn công của liên minh giữa hai nước này trong vòng hai năm.
Không những không bị tiêu diệt mà còn giữ được vị thế của mình ở châu