rút ra những bài học cần phải tính đến trong thực tiễn của nghệ thuật hải
chiến, ví dụ, giành được thời điểm bất ngờ trong trận đánh được lịch sử nghệ
thuật hải chiến xem xét theo hai khía cạnh: nhờ đâu và được thực hiện như
thế nào.
Nghệ thuật hải chiến là kĩ năng tuân thủ những nguyên tắc – do các lí
thuyết gia lập ra trong thời bình (có tham khảo kinh nghiệm của những cuộc
chiến tranh trong quá khứ) – của người chỉ huy trong việc lập kế hoạch và
tiến hành các trận đánh. Những điều trình bày ở trên tạo ra cơ sở để coi đối
tượng nghiên cứu của lịch sử nghệ thuật hải chiến là cuộc chiến đấu trên
biển, còn đề tài là kinh nghiệm sử dụng hải quân trong các chiến dịch và các
trận đánh. Từ bản chất và nội dung của đối tượng và đề tài, dễ dàng nhận
thấy rằng lịch sử của nghệ thuật hải chiến là khoa học chiến thuật-chiến
dịch.
Cơ sở phương pháp luận của lịch sử nghệ thuật hải chiến là phân tích
và tổng hợp, tính khách quan và tính toàn diện, tiếp cận mang tính hệ
thống…
Phân tích bao gồm chia chiến dịch hay trận đánh ra thành từng phần,
khảo sát riêng từng phần đó nhằm rút ra những bài học và kết luận cụ thể. Ví
dụ, sẽ có ích khi xem xét một cách riêng rẽ công việc chuẩn bị, công tác xây
dựng lực lượng chiến dịch, tổ chức chỉ huy, tình báo, nguỵ trang, công tác
tiếp tế ở hậu phương, v.v. Đến lượt nó, mỗi thành tố đã được tách ra lại được
chia nhỏ hơn nữa. Ví dụ, có thể nghiên cứu công tác chuẩn bị theo sơ đồ:
phân tích kế hoạch của người chỉ huy – nghiên cứu kế hoạch tác chiến và kế
hoạch cung ứng đủ mọi loại – phân tích tương quan lực lượng của các bên
trong chiến dịch – đánh giá khu vực – chuẩn bị lực lượng và phương tiện,
v.v. Nhờ phương pháp tổng hợp, cần khái quát hoá tất cả những thành tố của
chiến dịch nhằm rút ra những bài học và kết luận chung. Đây là phần khó
nhất của lịch sử nghệ thuật hải chiến.
Trong những năm 70 của thế kỉ XX, đã xuất hiện xu hướng tiêu cực
trong công tác giảng dạy lịch sử nghệ thuật hải chiến. Từ kinh nghiệm chiến
đấu của hải quân Liên Xô, người ta chỉ rút ra những bài học tích cực, tức là
