ẢNH HƯỞNG CỦA SỨC MẠNH TRÊN BIỂN ĐỐI VỚI LỊCH SỬ 1660-1783 - Trang 265

nhưng ngay trận này cũng khó có thể được gọi là lớn. Song nhìn vào những
kết quả trực tiếp và rõ ràng thì ai là người được lợi? Đó có phải là Pháp với
thành quả duy nhất là đặt được người của dòng họ Bourbon lên ngai vàng
Tây Ban Nha? Đó có phải là Tây Ban Nha với thành quả duy nhất là có một
ông vua người Pháp chứ không phải người Áo, và vì vậy trở thành đồng
minh thân cận của Pháp? Đó có phải là Hà Lan với “các thành phố chướng
ngại vật”, hải quân suy sụp và dân chúng kiệt quệ? Cuối cùng, đó có phải là
Áo – ngay cả khi nó đã chiến đấu bằng tiền của các cường quốc trên biển và
đã chiếm được những nước mạnh về hàng hải như Netherlands và Naples?
Đó có phải là những người chỉ tập trung chú ý vào cuộc chiến trên bộ và
nhắm vào những lợi ích mà họ sẽ thu được trên đất liền hay đó là Anh, nước
trả tiền cho cuộc chiến trên đại lục và thậm chí đã ủng hộ cuộc chiến này
bằng lực lượng bộ binh của chính mình, nhưng trong khi đó lại mở rộng lực
lượng hải quân, tăng cường, khuếch trương và bảo vệ nền thương mại của
mình, chiếm những vị trí có lợi về mặt hàng hải – tóm lại, đặt nền móng và
xây dựng sức mạnh trên biển trên đống hoang tàn của các đối thủ, bạn bè
hay kẻ thù thì cũng thế mà thôi? Chú ý xem xét sự phát triển của hải quân
Anh không phải để hạ thấp thành quả của các nước khác, thành quả của
những nước này chỉ làm cho thành quả to lớn của Anh trở nên nổi bật hơn,
Pháp sẽ có lợi khi có bạn chứ không phải kẻ thù đứng sau lưng, mặc dù hải
quân và ngành vận tải biển của nó đã bị tiêu diệt. Tây Ban Nha – sau một thế
kỉ bị chết về mặt chính trị – được lợi khi thiết lập được quan hệ gần gũi với
một nước đầy sức sống như Pháp, và giữ được phần lớn các thuộc địa đang
bị đe doạ, Hà Lan được lợi vì chắc chắn đã thoát khỏi sự xâm lược của Pháp
và chuyển được nước Bỉ từ tay quốc gia yếu sang tay quốc gia mạnh hơn.
Không nghi ngờ gì rằng Áo được lợi vì không chỉ ngăn chặn được – chủ yếu
là bằng chi phí của người khác – sự phát triển của kẻ thù truyền kiếp của
mình, mà còn chiếm được các tỉnh như Sicily và Naples, những khu vực mà
nếu được quản lí một cách thông minh có thể trở thành nền tảng cho một sức
mạnh trên biển đáng gờm. Nhưng không thành quả nào trong số đó, thậm
chí tất cả những thành quả đó cũng không thể so sánh được về mặt lượng, lại
càng không so sánh được về mức độ bền vững với thành quả của Anh, nước