trú chưa được tăng viện và chỉ có 3.000 người, trong đó 35 sĩ quan, kể cả
viên Toàn quyền và các viên chỉ huy trung đoàn, lại đang nghỉ phép. Đô đốc
Byng cùng với 10 tàu chiến mới rời cảng Portsmouth ba ngày trước khi quân
Pháp lên đường từ Toulon. Sáu tuần sau, khi đến gần cảng Mahon, hạm đội
của ông gia tăng thành 13 chiếc và đội quân đi cùng với ông lúc đó là 4.000
người. Nhưng đã quá muộn, trước đó một tuần tường pháo đài đã bị đục
thủng một lỗ khá lớn. Khi vừa nhìn thấy hạm đội Anh, La Galissonière liền
tiến ra nghênh chiến và chắn ngang lối vào cảng.
Trận đánh diễn ra sau đó trở thành trận đánh nổi tiếng trong lịch sử vì
nó đã tạo ra một sự kiện đặc biệt và đầy bi thảm. Khác với trận đánh của
Matthews ở Toulon, nó cung cấp cho chúng ta một số bài học về mặt chiến
thuật, mặc dù chỉ có thể được áp dụng cho những cuộc chiến với những
chiếc thuyền buồm lỗi thời; nhưng nó lại có sự tương quan đặc biệt với cuộc
chiến ở Toulon trước đây, bởi sự ảnh hưởng do bản án của Matthews gây ra
đối với Byng. Trong suốt trận đánh này, Byng luôn nói bóng gió đến bản án
kết tội Matthews vì đã bỏ hàng ngũ, và dường như ông cho rằng bản án biện
hộ cho, nếu không nói rằng nó quyết định đến đường lối hành động của ông.
Nói một cách ngắn gọn, hai hạm đội nhìn thấy nhau vào buổi sáng ngày 20
tháng 5, sau một loạt động tác chuyển quân mang tính nghi binh, gió đông
thổi vào mạn trái của cả hai bên, hạm đội Pháp ở dưới chiều gió, giữa hạm
đội Anh và cảng. Byng lao xuống cheo chiều gió, còn quân Pháp vẫn giữ
nguyên hướng, cho nên khi quân Anh phát tín hiệu tấn công thì hai hạm đội
không đậu song song mà tạo thành một góc chừng 30 đến 40 độ (Sơ đồ
VIIa. A, A). Trận tấn công, theo như chính Byng giải thích: mỗi tàu của ông
nhắm vào một tàu trong đội hình đối phương, dù trong bất kì hoàn cảnh nào
cũng là một cuộc tấn công rất khó thực hiện, ở đây lại còn khó thực hiện hơn
vì khoảng cách giữa hai đội hậu quân lớn hơn hẳn khoảng cách giữa hai đội
tiền quân, bởi vậy, toàn bộ đội hình của ông không thể lao vào tấn công cùng
một lúc. Khi hiệu lệnh tấn công được đưa ra, tiền quân tiến về phía tàu địch,
mũi tàu quân Anh hướng thẳng vào mạn tàu Pháp (B, B), thành ra có nguy
cơ bị chính pháo của mình bắn phải. Họ bị bắn ba loạt đạn dọc theo mạn tàu
và cột buồm bị hỏng nặng. Chiếc tàu thứ sáu trong đội tiền quân, bị bắn mất
