thực hiện một cách tích cực và trên diện rộng. Nhờ phong trào được khởi
động vào năm 1761 mà đến cuối chiến tranh Pháp đã có 40 tàu chiến trong
tình trạng tốt. Năm 1770, khi Choiseul rời nhiệm sở, hải quân hoàng gia có
64 tàu chiến và 50 tàu khu trục đang hoạt động. Đạn dược và kho tàng đầy
đủ, gỗ dùng vào việc đóng tàu chất đầy trong các nhà kho. Đồng thời bộ
trưởng còn cố gắng cải thiện năng lực của đội ngũ sĩ quan bằng cách trấn áp
thái độ ngạo mạn của những người xuất thân từ hàng ngũ quý tộc đối với cả
cấp trên lẫn những người đồng cấp không có nguồn gốc quý tộc, nhưng lại
có những khả năng rất cần thiết đối với hải quân. Tinh thần phân biệt giai
cấp như thế đã tạo ra quan niệm bình đẳng kì quặc giữa các sĩ quan cấp bậc
khác nhau, không có lợi cho tác phong và kỉ luật quân sự. Tất cả đều là
thành viên của giai tầng đặc quyền đặc lợi, quyền bình đẳng giữa họ với
nhau được họ nhận thức một cách rõ ràng hơn là sự bất bình đẳng giữa cấp
trên và cấp dưới. Câu chuyện tiếu lâm của Marryatt về một chuẩn uý hải
quân, người đã phản ứng lại thuyền trưởng bằng cách nói rằng anh ta đã
nhận được tin mật, dường như đã từng xảy ra trên chiến hạm Pháp thời đó.
“Mật”, viên thuyền trưởng hét lên, “ai đã từng nghe thấy chỉ huy nói chuyện
bí mật với chuẩn uý chưa!” “Không”, viên sĩ quan trẻ đáp, “không phải giữa
chỉ huy và chuẩn uý mà là giữa hai quý ông, thưa ngài”. Tranh luận, lí sự,
ám chỉ giữa hai quý ông, mà quên mất cấp bậc đúng vào lúc khẩn cấp và
tinh thần bình đẳng giữa các thành viên của tầng lớp quý tộc cao ngạo nhất
đã sớm hình thành trước khi quyền bình đẳng giữa tất cả mọi người được
các quan điểm dân chủ tự nhiên truyền bá trong hải quân. “Qua nét mặt anh
ta”, một câu chuyện hài hước của tác giả Marryatt viết, “tôi nhận thấy rằng
viên trung uý không đồng ý với thuyền trưởng, nhưng anh ta là một sĩ quan
rất tốt, anh ta không thể nói như thế vào lúc đó”. Câu này thể hiện một trong
những phẩm chất đã ăn sâu bén rễ trong hệ thống của Anh mà những người
cầm bút Pháp nhận thức được rằng họ không có:
“Dưới thời Louis XVI, quan hệ thân mật và tình bằng hữu giữa người chỉ huy và cấp dưới
đã dẫn đến kết quả là cấp dưới thường bàn bạc khi nhận được lệnh… Việc nới lỏng kỉ cương và
tinh thần độc lập còn do một nguyên nhân nữa: có thể một phần do điều kiện sống trên tàu. Đô
