nhẹ và dòng chảy bên dưới chiều gió mà ra. Dù sao, 4 con tàu ở Fort Royal
đã nhổ neo và nhập vào lực lượng của hạm đội. Bây giờ Anh chỉ có 18 tàu
chống lại 24 tàu chiến Pháp, lại đang ở trên đầu gió. Mặc dù có tỉ lệ bốn chọi
ba và ở vị trí tấn công khá thuận lợi, nhưng De Grasse lại không làm thế. Sợ
rằng làm thế đoàn tàu hộ tống sẽ gặp nguy hiểm đã khiến ông ta không lợi
dụng được cơ hội tấn công. Chắc chắn ông ta đã rất không tin vào lực lượng
của mình, người ta sẽ nói như thế. Hải quân không tấn công thì còn đợi đến
bao giờ nữa? Ông ta chỉ dùng pháo bắn từ xa – với kết quả rất bất lợi cho
quân Anh, cho nên việc ông ta rút lui càng làm người ta ngạc nhiên hơn.
Chính sách hay truyền thống biện hộ cho cách hành động như thế có thể gọi
là sáng suốt được hay không?
Ngày hôm sau, 30 tháng 4, sau khi bỏ lỡ cơ hội, De Grasse lại cố gắng
đuổi theo Hood. Nhưng ông này chẳng còn lí do gì để chiến đấu nữa, vì lực
lượng của ông ta vốn đã yếu lại còn yếu hơn nữa bởi có thêm mấy con tàu bị
thương nặng vào ngày 29. De Grasse không thể đuổi kịp vì hạm đội của ông
chạy chậm hơn, nhiều con tàu chưa được bọc đồng – đây là sự kiện đáng nói
vì tàu Pháp, do kiểu dáng và kích thước, nói chung có tốc độ cao hơn tàu
Anh; nhưng do sự chậm trễ của chính phủ trong việc ứng dụng tiến bộ mà
họ đã đánh mất ưu thế.
Hood nhập với Rodney ở Antigua; còn De Grasse, sau khi dừng lại một
thời gian ngắn ở Fort Royal, đã tìm cách chiếm vịnh Gros Ilot, nếu quân
Anh làm chủ được vịnh này thì tất cả những cuộc chuyển quân của ông ta
đều sẽ rơi vào tầm ngắm của họ. Thất bại, ông ta lại quay về Tobago, hòn
đảo này đầu hàng vào ngày 2 tháng 6. Khởi hành từ đây và sau một vài
chiến dịch nhỏ, ngày 26 tháng 7 ông ta thả neo ở mũi Français (bây giờ gọi
là mũi Haytien), trên hòn đảo Hayti. Ông bắt gặp một tàu khu trục từ Mỹ –
mang theo thư của Washington và Rochambeau đề nghị ông thực hiện một
công việc quan trọng nhất mà một đô đốc Pháp từng thực hiện trong cuộc
chiến tranh này – đang đợi ông ở đấy.
Quân Anh tràn vào các bang miền Nam, bắt đầu từ Georgia, tiếp theo là
chiếm Charleston và kiểm soát hai bang cực Nam, đã nhanh chóng chuyển
