nói, “đã làm tê liệt mọi cuộc chuyển quân của Philip”. Ở đây, ảnh hưởng của
hải quân là vấn đề không còn phải bàn cãi.
Ở Sicily, cuộc giao tranh tập trung gần Syracuse. Hạm đội của Carthage
và La Mã gặp nhau ở đây, nhưng rõ ràng là La Mã có sức mạnh vượt trội.
Mặc dù có lúc người Carthage đã đưa được lực lượng vào thành phố, nhưng
họ tránh đụng độ với hải quân La Mã. Nắm được Lilybaeum, Palermo và
Messina, La Mã đứng vững trên vùng bờ biển phía Bắc hòn đảo. Cửa ngõ
phía Nam lại bỏ ngỏ cho người Carthage, và họ có thể tiếp tục ủng hộ cuộc
bạo loạn.
Với tất cả những sự kiện như thế, có thể rút ra kết luận rằng hải quân
La Mã đã kiểm soát vùng biển nằm ở phía Bắc đường ranh giới nối giữa
Tarragona ở Tây Ban Nha với Lilybaeum (hiện gọi là Marsala) ở cực Tây
của Sicily, từ đó vòng qua mạn Bắc của hòn đảo qua eo biển Messina xuống
Syracuse, và tới Brindisi trên biển Adriatic. La Mã đã kiểm soát vùng biển
này trong suốt thời gian diễn ra cuộc chiến. Không thể loại trừ được những
vụ đột kích lớn nhỏ khác nhau, như đã nói ở trên; nhưng đã ngăn chặn được
con đường tiếp tế liên tục và an toàn mà Hannibal rất cần.
Mặt khác, rõ ràng là trong mười năm đầu, hạm đội của La Mã không đủ
sức hoạt động liên tục trong vùng biển giữa Sicily và Carthage, cũng như ở
những vùng nằm ở phía Nam đường ranh giới vừa nhắc tới ở trên. Khi
Hannibal lên đường, ông đã giao nhiệm cho đoàn tàu của mình là phải giữ
vững những tuyến đường giao thông giữa Tây Ban Nha và châu Phi, La Mã
đã không tìm cách ngăn chặn.
Như vậy, hải quân của La Mã đã đẩy Macedonia ra khỏi cuộc chiến. Nó
không ngăn chặn được những hành động phá hoại đầy hiệu quả và cực kì
phiền phức của Carthage ở Sicily, nhưng nó đã ngăn chặn được những toán
quân chi viện cho vị tướng vĩ đại của họ ở Italy, khi ông này đang rất cần.
Còn ở Tây Ban Nha thì sao?
Tây Ban Nha là khu vực mà Hannibal-cha và chính Hannibal đặt căn
cứ chuẩn bị xâm nhập vào Italy. Mười tám năm trước đó, họ đã chiếm được
đất nước này, họ đã mở mang và củng cố lực lượng của mình, cả về chính trị
