an toàn vì ra đi một cách bí mật nên không cần dùng sức mạnh. Như vậy là,
trong khi Suffren phải chiến đấu với biết bao nhiêu khó khăn thì ông lại còn
cảm thấy nhục nhã mỗi lần nhận được tin tức nói rằng khi thì đội quân tăng
viện này, khi thì toán quân tăng viện kia đã bị bắt hoặc phải quay lại Pháp,
trước khi họ rời khỏi lãnh hải châu Âu. Đúng là lúc đó, trong khu vực phía
bắc eo biển Gibraltar, những đơn vị nhỏ chẳng thể nào có được sự an toàn.
Như vậy là, cuối cùng người ta đã đánh mất những lợi thế mà Suffren giành
được. Trước khi Trincomalee thất thủ, Pháp giữ thế thượng phong trên biển,
nhưng trong vòng 6 tháng sau đó – nhờ lực lượng tăng viện do Sir Richard
Bickerton đưa tới – cán cân đã đổi chiều.
Ngay sau khi Trincomalee đầu hàng, vị chỉ huy người Pháp đã chuẩn bị
cho động thái tiếp theo với sự nhanh nhạy vốn có của ông. Súng đại bác và
người – được đưa lên bờ trước đó – lập tức quay lên thuyền, còn hải cảng thì
được đơn vị đồn trú đủ mạnh bảo vệ; hải quân không còn phải lo lắng nữa.
Nhà hàng hải vĩ đại này – so với những phương tiện mà ông có trong tay thì
chưa có một người nào trong lịch sử lại làm được nhiều việc đến thế – đã
chứng tỏ một cách rõ ràng lĩnh vực và ảnh hưởng của sức mạnh trên biển,
ông không hề có ý cản trở việc di chuyển của hải đội của mình, hay để cho
thành quả quan trọng của mình gặp nguy hiểm nếu buộc hải đội phải chịu
gánh nặng không cần thiết trong việc bảo vệ hải cảng. Khi Hughes xuất
hiện, lực lượng hải quân Anh đủ sức chỉ cần đánh một trận là có thể giành
lại được vị trí đã có quân đồn trú bảo vệ này. Không nghi ngờ rằng, nếu họ
đánh tan hoặc đuổi được hải quân Pháp đi, họ sẽ giành được thắng lợi.
Nhưng Suffren có đầy đủ cơ sở để tin chắc rằng dù hôm đó có gặp rủi ro như
thế nào đi nữa, về lâu dài ông vẫn thừa sức chiến đấu với đối thủ.
Hải cảng phải tự bảo vệ, lĩnh vực của hải quân là biển khơi; mục đích
của nó là tấn công, chứ không phải phòng thủ, đối tượng của nó là tàu chiến
dịch, dù chúng ở bất cứ nơi nào. Suffren lại nhìn thấy trước mặt mình hải
đoàn làm cơ sở cho việc kiểm soát mặt biển của nước Anh, ông cũng biết
rằng lực lượng tăng viện của họ sẽ đến trước khi chuyển mùa và vì vậy ông
vội vã tấn công. Hughes cảm thấy đau khổ vì đến chậm – vì một trận đánh
