nên chấp nhận những điều kiện đó hay không, hay Anh nên tiếp tục cuộc
chiến chứ không thể chấp nhận những hi sinh mà họ đã chịu. Nói về điều
kiện tài chính, mặc cho bức tranh ảm đạm mà những người ủng hộ hoà bình
đưa ra, lúc đó cũng chẳng có mấy nghi ngờ hơn hiện nay về nguồn lực của
các nước khác nhau, vấn đề sức mạnh quân sự thực chất là vấn đề sức mạnh
của hải quân. Bộ khẳng định rằng, toàn bộ lực lượng của Anh chỉ có 100
chiến thuyền, trong khi hải quân Pháp và Tây Ban Nha có 140 chiếc, đấy là
chưa kể Hà Lan.
“Với sự yếu kém rõ ràng như thế, chúng ta có thể hi vọng vào chiến thắng từ kinh nghiệm
của chiến dịch gần đây, hay từ sự phân bố lực lượng trong chiến dịch sau đó hay không? Ở Tây
Ấn, chúng ta chỉ có 46 chiến thuyền chống lại 40, trong ngày kí hiệp ước những chiếc này đang
đậu ở vịnh Cadiz, với 16 ngàn quân trên boong, sẵn sàng đi đến khu vực, nơi mà 12 chiếc từ
Havana và 10 chiếc từ San Domingo đang đợi nhập bọn với họ… Chẳng lẽ chúng ta không có
đủ cơ sở để cho rằng chiến dịch ở Tây Ấn sẽ làm mất chính Jamaica, đối tượng rõ ràng của lực
Chắc chắn đây là lí lẽ của một đảng phái được thừa nhận, cần phải có
một sự hiệu chỉnh đáng kể. Lord Keppel, đảng viên của đảng đó, sau này đã
phủ nhận tính chính xác của những số liệu so sánh vừa nêu ngay trước mặt
người đứng đầu bộ hải quân – ông ta vừa từ bỏ chức vụ này vì không đồng ý
với hiệp định hoà bình
. Các chính khách cũng như các nhà hàng hải Anh
chắc chắn lúc đó đã học được cách khấu trừ biểu hiện hào nhoáng bề ngoài
trong khi đánh giá sức mạnh thực sự của hải quân các nước khác. Tuy nhiên,
dù đánh giá tình hình, cả về mặt tinh thần và vật chất có khác biệt đến đâu,
đáng lẽ ra Rodney phải thu hoạch toàn bộ thành quả của chiến thắng, một
chiến thắng giành được nhờ may mắn hơn là tài năng của ông, dù tài năng
đó có rõ ràng đến mức nào.
Bức thư được công bố vào năm 1809 – đây là bức thư ẩn danh, nhưng
có nhiều bằng chứng chứng tỏ tác giả của nó là Sir Gilbert Blane, một bác sĩ
hải quân và có quan hệ gần gũi với Rodney, người thường xuyên bị ốm
trong chuyến hải hành cuối cùng của ông – khẳng định rằng vị đô đốc “ít
