họ. Mất hết nhuệ khí, sự bất an và tê liệt bao trùm lên những khu vực mà
trong những điều kiện thuận lợi hơn có thể giúp quốc gia vượt qua được
cuộc chiến hao người tốn của nhất, chưa bao giờ lực lượng trên biển lại có
vai trò lớn hơn hoặc quyết định hơn vai trò mà nó đã đóng góp trong cuộc
đối đầu này. Đó là cuộc đối đầu đưa tới kết quả; một siêu cường ở lục địa
Bắc Mỹ, chứ không phải một số quốc gia cạnh tranh nhau, tham gia vào việc
định hình lịch sử thế giới. Nhưng nếu niềm tự hào về vinh quang đã giành
được trong những ngày đó là chính đáng, và cho rằng kết quả vĩ đại như thế
là do sự vượt trội về mặt hải quân, thì những người Mỹ hiểu biết không bao
giờ được bỏ qua cơ hội nhắc nhở những đồng bào quá tự tin của mình rằng
miền Nam không những không có hải quân, không những không phải là dân
đi biển mà còn có dân số không tương đương với chiều dài bờ biển mà họ
phải bảo vệ.
IV. Quy mô dân số. Sau khi đã xem xét những điều kiện tự nhiên của
đất nước, cần phải xem xét đặc điểm dân cư ảnh hưởng đến sự phát triển của
sức mạnh trên biển như thế nào. Trước hết là dân số, vì thành tố này có liên
quan đến vấn đề lãnh thổ vừa được bàn ở trên. Như đã nói, không chỉ diện
tích tính bằng số dặm vuông mà chiều dài và tính chất bờ biển cũng ảnh
hưởng tới sức mạnh trên biển của quốc gia, tương tự, nói về dân cư thì cần
phải tính đến không chỉ tổng số dân mà phải tính cả số người theo nghề biển
hoặc ít nhất là sẵn sàng tham gia làm việc trên tàu hay tham gia vào việc sản
xuất hàng hoá cho hải quân.
Ví dụ, trước khi kết thúc những cuộc chiến tranh lớn tiếp sau cuộc
Cách mạng Pháp, Pháp đông dân hơn Anh. Nhưng về lực lượng trên biển
nói chung, cả thương mại hoà bình lẫn năng lực quân sự, thì Pháp lại kém
Anh rất nhiều, vấn đề này càng dễ nhận thấy, bởi khi chiến tranh nổ ra, Pháp
thường có ưu thế về mặt quân sự, nhưng lại không giữ được, ví dụ, năm
1778, khi chiến tranh nổ ra, thông qua việc đăng kí tàu, Pháp có thể lập tức
cung cấp đủ người cho 50 tàu chiến lớn, Anh thì ngược lại, do việc phân tán
đội tàu – mà lực lượng hải quân phải dựa vào – trên khắp địa cầu nên phải
khó khăn lắm nước này mới cung cấp đủ người cho 40 tàu chiến trên vùng
