thần đồng đội, có uy tín, thực hiện. Ngoài ra, họ còn chiến đấu với kẻ địch
đã mất tinh thần vì cảm thấy yếu hơn và trước đây đã từng thất bại.
Austerlitz xảy ra ngay sau Ulm, nơi ba mươi ngàn người Áo đã buông vũ
khí mà chưa cần giao tranh. Và lịch sử những năm trước đó đã là những bản
tường trình dài về thất bại của Áo trước sức mạnh của Pháp. Trận chiến ở
Trafalgar xảy ra ngay sau chuyến đi biển, được gọi một cách đúng đắn là
chiến dịch với toàn thất bại. Xa hơn nữa trong quá khứ, nhưng cũng không
phải quá lâu, là thất bại của Tây Ban Nha ở St. Vincent và của Pháp trên
sông Nile, mà hạm đội Đồng Minh vẫn còn nhớ. Trừ trận đánh ở Jena, sự
thất bại hoàn toàn ở đây không chỉ là thảm hoạ mà còn là đòn giáng cuối
cùng đối với những người thua trận, ở Jena, lực lượng, vũ khí và sự chuẩn bị
của hai bên chênh lệch nhau cho nên hậu quả của nó không thích hợp đối
với việc thảo luận kết quả có thể xảy ra từ một chiến thắng đơn lẻ.
Hiện nay, Anh là siêu cường trên biển lớn nhất thế giới. Trong thời đại
của máy hơi nước và sắt thép, nước này vẫn giữ được thế thượng phong như
nó đã từng giữ trong thời đại của gỗ và cánh buồm. Pháp và Anh là hai siêu
cường có lực lượng hải quân lớn nhất thế giới. Đến nay, câu hỏi nước nào
mạnh hơn vẫn còn để ngỏ, cho nên hai nước vẫn được coi là gần như tương
đương trong việc chuẩn bị về mặt vật chất cho cuộc chiến trên biển. Trong
trường hợp xảy ra đụng độ, có thể giả định rằng sự khác nhau về nhân lực
hoặc huấn luyện sẽ dẫn đến khả năng chỉ cần một trận đánh hoặc một chiến
dịch cũng đủ tạo ra sự khác biệt quyết định? Nếu không phải như thế, lực
lượng dự bị sẽ tham chiến. Đầu tiên là lực lượng dự bị có tổ chức, sau đó là
lực lượng dự bị bao gồm những người lao động trên biển, những người có
nghề cơ khí, rồi đến dự trữ về của cải. Dường như người ta đã quên, ở mức
độ nào đó, rằng Anh đứng đầu về lĩnh vực cơ khí nên nó cũng có lực lượng
dự bị từ những người làm cơ khí, những người dễ dàng thích nghi với các
công việc trên tàu bọc thép hiện đại. Khi thương mại và công nghiệp cảm
nhận được gánh nặng của chiến tranh, những thuỷ thủ và thợ cơ khí thất
nghiệp sẽ tham gia phục vụ trên các chiến hạm.
