của Caesar, tức là trên thực tiễn vạch trần tính chất nguy hại của việc lãng quên
hay phủ nhận nó.
Như vậy, cùng với Kitô giáo, tính lưỡng diện đầy nghịch lí giữa tính thiêng
liêng và tính phàm tục, giữa cuộc sống như hiện hữu tự do và thánh thiện ở trong
Thượng Đế của bầu đoàn Thượng Đế và cuộc sống của con người trong tình
trạng tuân phục theo các sức mạnh của cõi trần gian này - các sức mạnh của hiện
hữu chính trị-xã hội hay là các sức mạnh của tự nhiên, [tính lưỡng diện ấy] đi vào
cõi trần gian và sẽ ở đó cho đến hồi kết của cõi trần gian. Cõi trần gian không thể
nuốt chửng hay là vượt qua được các giáo hội, nhưng cả “giáo hội” - sự thống
nhất thần thánh nhờ nó mà các Kitô hữu cùng nhau tạo thành “thân thể của Đức
Kitô” đầy huyền bí, thanh sạch và mang tính tinh thần, - cũng không thể chiếm
lĩnh cõi trần gian, đưa nó nhập vào bản thân mình, mà vĩnh viễn - nói đúng hơn là
cho tới hồi kết của trần gian - luôn ở trong quan hệ hòa bình, ở trong tư thế của
pháo đài bị vây hãm, nhưng luôn có lối đi vào hiện hữu thánh thiện ở-bên-trên-
cõi-trần-gian ở trong Thượng Đế, nhưng hướng về phía của chính cõi trần gian;
chỉ có thể có những toan tính riêng lẻ gián tiếp ảnh hưởng lên cõi trần gian, khiến
cho nó cảm nhận được sự thật của Đức Kitô. Cõi trần gian tất nhiên có thể và
phải tiếp thu vào bản thần mình những tia sáng của sự thật đó, của cuộc sống cao
cả hơn ở-bên-trên-cõi-trần- gian; vì cõi trần gian - giống như Mặt trăng - có thể
tỏa sáng chỉ bằng ánh sáng phản chiếu lại mờ mờ, có thể trong những hình thức
trần thế của mình gián tiếp phản ánh lại ảnh hưởng lên nó của ánh sáng ở-bên-
trên-cõi-trần-gian. Như vậy cho tới hồi kết của trần gian, hiện hữu Kitô giáo vẫn
phải là hiện hữu ở ranh giới giữa ánh sáng và bóng tối - ánh sáng rạng chiếu
trong bóng tối, mà ánh sáng không đủ sức vượt qua và tán xạ cho đến cùng, mặc
dù về phần mình cả bóng tối cũng không đủ sức vượt qua và dập tắt nó.
