mạnh ân phúc ở trong cầu nguyện hay lời khuyên bảo để tác động trên thực tế lên
ỷ chí của kẻ bạo hành, buộc hắn phải hối cải và chấm dứt việc hành hạ - thế thì
tốt quá. Nhưng nếu không có được thì sao? Chúng ta đã thấy rằng bản thân sức
mạnh toàn năng của Thượng Đế - và sự hùng mạnh của các sức mạnh ân phúc thì
lại càng như vậy, những sức mạnh mà chúng ta có thể kêu gọi giúp đỡ tức thời, -
là sự hùng mạnh nội tại nào đó vô hình, kết hợp với tình trạng yếu ớt của chúng
trong thực tiễn cuộc sống hạ giới. Do đó luôn luôn có thể là trong trường hợp cụ
thể nhất định những sức mạnh đó trên thực tế là không đủ. Hơn nữa, tính chất
không đủ ấy hay tình trạng yếu ớt của các sức mạnh ân phúc trong tư cách là các
sức mạnh thường nghiệm tác động hiệu quả trong cõi trần gian, vốn thuộc về mối
tương quan cơ bản đã được làm sáng tỏ của “ánh sáng rạng chiếu trong bóng tối”
và cho đến lúc kết thúc cõi trần gian, thì không thể vượt qua được bóng tối hoàn
toàn và xua tan nó. cần phải làm gì trong tình thế như vậy? Ở bên ngoài mọi thảo
luận thần học, lương tâm của chúng ta, bản năng đạo đức của chúng ta, mách bảo
chúng ta một giải pháp hoàn toàn hiển nhiên: cần giật lấy đứa trẻ khỏi tay của kẻ
bạo hành, có thể cần phải trói kẻ bạo hành lại, nhốt hắn vào tù, và trong trường
hợp bất khả kháng có thể phải vô hiệu hóa kẻ bạo hành, thậm chí giết chết hắn.
Nói cách khác, cần phải dùng mọi phương tiện để chấm dứt sự việc ác - những
biện pháp hoàn toàn trần thế, nên vì vậy ít nhiều mang tính tội lỗi - kể cả tội lỗi
giết người thật đáng sợ.
Như vậy, trong chuyện trách nhiệm Kitô giáo phải bảo vệ những người gần
của chúng ta và toàn thế gian khỏi cái ác, làm vơi bớt những đau khổ, trách
nhiệm đạo đức của chúng ta về tính hiệu quả hiện thực trợ giúp của chúng ta cho
những người gần và cho thế gian, luôn luôn buộc chúng ta, khi không còn khả
năng khác, phải dùng đến những biện pháp đấu tranh kiểu trần gian, tất yếu trĩu
nặng tội lỗi, tức là đi vào con đường - trong một ý nghĩa nào đó sẽ được làm sáng
tỏ chính xác hơn ở dưới đây, - bước ra khỏi con đường hoàn thiện tinh thần nội
tâm. Trong lĩnh vực này nghĩa vụ Kitô giáo buộc chúng ta nhiều khi thà phải
nhận lấy tội lỗi trong lương tâm của mình, còn hơn là cố giữ tính thanh sạch và
thánh thiện riêng của mình, không hành động gì, nên có lỗi trong việc để cho cái
ác chiến thắng trên thế gian mà không đấu tranh với nó. Kitô hữu buộc phải phạm
tội lỗi trong cuộc đấu tranh ở bên ngoài với cái ác, tức là trong sự nghiệp ngăn
chặn cái ác ở thế gian, trong trường hợp nếu như đối diện với tiếng nói lương
tâm, thấy rằng tội lỗi không hành động còn lớn hơn tội lỗi liên quan đến kháng
cự tích cực lại cái ác.
