thế mà hiện thân ra, - cõi trần gian, giống như con người vốn thuộc về thành phần
của nó, trong một ý nghĩa nào đó mang diện mạo của Logos ấy, một cách gián
tiếp, giống như con người (dù theo một kiểu khác), - là “hình tượng và tương
đồng của Thượng Đế”. Như một vị tông đồ nói, “cái vô hình của Thượng Đế, sức
mạnh vĩnh cửu của Nó và của Thượng Đế, từ việc tạo ra cõi trần gian thông qua
xem xét các tạo vật nhìn thấy được” (Rm. 1, 20). Và cứu độ con người không
những phải tư duy như cứu độ toàn cõi trần gian trong ý nghĩa được chúng tôi
giải thích ở trên, mà còn do gốc rễ họ hàng và tình đoàn kết của mọi tạo vật nên
nó cũng gắn với cứu độ “toàn thể súc vật”: “bản thân súc vật rồi sẽ được giải
thoát khỏi tình trạng nô lệ, thối rữa bước vào tự do vinh quang ở các đứa con của
Thượng Đế” (Rm. 8,21). Trong tinh thần của tình thương yêu ấỵ đối với tính
thiêng liêng của tạo vật, chính Đức Kitô dạy chúng ta rằng, Thượng Đế mặc áo
cho cây li-li dại đẹp như vua Salomon cũng chưa từng mặc đẹp như thế trong
toàn bộ thuở vinh hiển của mình và [Thượng Đế] nuôi sống những con chim trời.
Và một trong những Kitô hữu hoàn hảo nhất đã từng sống ở cõi trần gian này, -
st. Francis Assisi - nhìn thấy ở tất cả các tạo vật của cõi trần gian đều là các anh
chị em của mình và yêu thương tất cả bằng tình thương yêu Kitô giáo được rạng
chiếu, như chúng ta đã thấy, tình yêu ấy dựa trên cảm nhận sinh động phẩm giá
thiêng liêng của tạo vật, sự hiện diện ở trong đó những dấu vết vinh quang của
Thượng Đế.
Như vậy, bất chấp tất cả tình trạng không hoàn hảo, toàn bộ tính tội lỗi của
cõi trần gian hay tạo vật, cõi trần gian có một cơ sở tiên khỏi bàn thể luận nào đó
mà thông qua nó cõi trần gian là một giá trị tôn giáo tích cực, - một thứ gì đó
thiêng liêng, vấn đề cõi trần gian đích thực là gì, trùng khớp với vấn đề cõi trần
gian phải là gì, cùng với ý đồ của Thượng Đế về cõi trần gian; đó là khởi nguyên
hiện hữu có chiều sâu tiên khởi đích thực của cõi trần gian - khởi nguyên thiêng
liêng, - lẽ dĩ nhiên khác hẳn với tình trạng mà cõi trần gian đã trở thành, - khác
với tình trạng thường nghiệm không hoàn hảo, bị méo mó bởi tội lỗi của cõi trần
gian; thế nhưng, khác với tình trạng thường nghiệm đó, thực chất đích thực tích
cực của cõi trần gian dù sao cũng vẫn không bị tiêu vong ở trong tình trạng đó
(như đôi khi chủ nghĩa cấp tiến một chiều của ý thức Kitô giáo vốn bị chấn động
bởi sự kiện tội lỗi, khẳng định), mà ngược lại, vẫn tiếp tục hiện diện, rạng chiếu
xuyên qua vỏ ngoài thường nghiệm đầy tội lỗi của cõi trần gian - tương tự như
linh hồn sinh động của con người, hình tượng và đồng dạng của Thượng Đế,
không thể bị tiêu vong ngay cả ở con người hư hỏng phạm tội lỗi nhiều nhất, mà
chỉ bị đè nén dưới sức nặng của tội lỗi, ẩn kín dưới bóng tối của nó. Hơn thế nữa,
