ÁNH SÁNG TRONG BÓNG TỐI - Trang 243

góp, sao cho không hạ thấp đi trình độ chung của đời sống đã đạt được. Thế
nhưng trải nghiệm chính trị thời đại hiện nay dạy bảo rằng, hơn thế nữa, cần có
năng lượng căng thẳng để bảo vệ dự trữ và trình độ đã đạt được của văn hóa
chống lại các sức mạnh hùng hậu hướng thẳng vào việc hủy hoại chúng. Mọi việc
tiếp tục làm giàu thêm, mọi “tiến bộ” chỉ là việc có thêm được mà theo mơ ước
và mong muốn của chúng ta, phải chồng chất thêm vào việc bảo vệ cái đã có, vốn
không hề được bảo đảm và không thể là mục đích duy nhất ở tính tích cực của
chúng ta. Dù cho chủ nghĩa bảo thủ có thường hay suy đồi thành các nỗ lực vị kỉ
của các giai cấp thống trị nhằm bảo vệ các đặc quyền sử dụng riêng cho mình
trình độ cao của đời sống, ngăn chặn nỗ lực của các tầng lớp rộng rãi khác được
cùng tham gia vào đó, nhưng theo ý tưởng của mình “chủ nghĩa bảo thủ” là
nhiệm vụ duy trì và bảo vệ của cải vật chất và tinh thần tích góp được trong quá
khứ, giải cứu nó khỏi nguy cơ tiêu vong vốn thường xuyên đe dọa, ấy chính là
một trong những nhiệm vụ không thể bị xóa bỏ của tinh thần con người, ít nhất
thì cũng cần thiết cấp bách như nỗ lực tiến bộ”, nỗ lực tiếp tục hoàn thiện cuộc
sống. Hai nhiệm vụ ấy thường khi, hay thậm chí đa phần, va chạm và cạnh tranh
với nhau, ở trong mối quan hệ xung đột với nhau; thế nhưng điều này chi xảy ra
khi chúng được đặt vào hình thức không đúng đắn, khi ý đồ cơ bản của chúng bị
xuyên tạc. Vì rằng theo thực chất, mọi tiến bộ như được chỉ ra, không những
chồng chất lên việc bảo vệ cái đã đạt được - không thể xây thêm tầng gác mới
của ngôi nhà thông qua việc phá hủy nền móng của nó, - mà còn được sáng tạo ra
bằng các sức mạnh tích góp được từ quá khứ. Như ý tưởng sáng suốt của
Disraeli, tự do chi được đảm bảo bằng truyền thống, cho nên mọi sáng tạo thành
công và vững chắc của cái mới, hoàn toàn được quyết định bởi độ vững chắc của
các sức mạnh thiện hảo ở cơ thể xã hội, vốn được bắt rễ vững vàng trên nền đất
cũ thân quen. Hơn thế nữa, hai nhiệm vụ không những hòa hợp và gắn bó với
nhau, mà còn có một bản chất đồng nhất trong cơ sở của mình. Vì rằng việc bảo
vệ các phúc lợi cũ đã đạt được không phải là việc đơn giản thụ động như cảnh sát
đứng gác canh chừng sự an toàn của chúng; như chúng ta đã thấy, đó là việc xây
dựng đầy sáng tạo thay thế cho cái cũ không ngừng chết đi và biến mất. Việc sinh
ra các tế bào mới của cơ thể trong khi lớn lên và trưởng thành và việc sinh ra các
tế bào mới thay thế cho những tế bào đã chết - phát sinh và hồi sinh, như các nhà
thực vật học nói, - đều cùng là một quá trình sáng tạo; thậm chí ngay cả cuộc đấu
tranh đơn giản với các vi thể lạ xâm nhập vào cơ thể phá hủy nó, cũng được thực
hiện bằng chính năng lượng sáng tạo ấy của cơ thể.