được tiệm cận gần hơn nữa với lí tưởng của sự thật Kitô giáo - gần với di huấn
tôn trọng bản diện cá nhân của mỗi con người và tình thương yêu hữu hiệu đối
với người gần, - có thể có được cả “nhà nước Kitô giáo”, cả “chế độ xã hội và
kinh tế Kitô giáo”, cả “quan hệ Kitô giáo đối với quyền tư hữu”, - “gia đình Kitô
giáo” thì lại càng có thể hơn nữa. Ở đây có thể có được vô số đa dạng các nấc bậc
thật dài - mặc dù không bao giờ đạt được mục đích chung cuộc của mình - tiệm
cận tới mục đích “Kitô giáo hóa đời sống”.
Chúng ta quay trở lại với tư tường xuất phát thảo luận vấn đề này. Việc hoàn
thiện đạo đức cõi trần gian trong tư cách chính sách Kitô giáo - nỗ lực Kitô giáo
hóa các điều kiện chung và trật tự của đời sống - là thâm nhập sức mạnh ân phúc
của tình thương yêu thông qua tính tích cực của con người, đi vào chế độ chung
của đời sống con người. Đó chính là - khác với việc hoàn thiện kĩ thuật-tổ chức -
một quá trình không thuần túy con người, mà là quá trình Thần-nhân. Gốc rễ sức
mạnh hữu hiệu nằm ở trong chiều sâu linh hồn con người, là nơi cái thuần túy
con người chạm tới một cách tự nhiên với các sức mạnh ân phúc thần thánh, - nơi
mà tự do không còn là chủ ý của con người, không còn là thói tự tung tự tác của
con người, mà là con người ngoan ngoãn tiếp thu hiện thực ân phúc cao cả. Càng
gần với gốc rễ này bao nhiêu thì cái sức mạnh siêu nhân cao cả ấy càng tác động
mạnh mẽ hơn và rõ ràng hơn bấy nhiêu; càng xa rời gốc rễ ấy bao nhiêu, càng
gần với lớp bề mặt thuần túy trần gian, của hiện hữu trần thế bao nhiêu, thì việc
áp dụng sức mạnh ấy mang tính thuần túy con người càng đóng vai trò lớn hơn
bấy nhiêu, - và ảnh hưởng ân phúc của khởi nguyên thần thánh càng ít đi bấy
nhiêu, phản ánh lại và khúc xạ trong tình trạng không hoàn hảo của bản chất con
người; đồng thời sức mạnh sinh động, định hình, tác động từ chiều sâu càng bị cơ
giới hóa và duy lí hóa nhiều hơn bấy nhiêu, cần phải luôn luôn ý thức rõ điều này.
Vì rằng mọi thứ sinh động, bền vững và có kết quả đích thực, đều không thề có
được, nếu không được sức mạnh tạo sức sống bên trong ấy nuôi dưỡng - sức
mạnh này thâm nhập vào đòi sống con người thông qua tự do tự phát của đời
sống cá biệt và tình thương yêu cá biệt bên trong, đối với những con người cụ
thể, - cho nên chính sách Kitô giáo có hiệu quả đích thực cần phải được thực hiện
trong những hình thức đảm bảo khả năng đồng tham dự tối đa của cái lĩnh vực
bên trong ấy theo thực chất mang tính chất Thần-nhân.
Từ đây sáng tỏ ra một nét cực kì quan trọng cần thiết cho kết cấu xã hội-
chính trị chung của đời sống. Kết cấu ấy hoạt động bình thường và có kết quả
nhất ở nơi nào mà nó có được sự phối hợp hài hòa của nhiều liên minh và liên kết
xã hội nhỏ, tương tự như cơ thể hình thành từ mối gắn kết với nhau và tùy thuộc
