thấy trong những hoàn cảnh sinh hoạt khác, tinh thần này ắt được đánh giá
rất cao nếu bản thân những người nêu cao gương đó cũng coi trọng nó, nếu
điều đó không lặp lại hằng năm và nếu kết quả của sự cố gắng đó không
đến nỗi quá mỏng manh.
Hái và gặt lúa đại mạch và yến mạch, xe rơm về, cày lượt thứ hai, đập lúa,
gieo lúa thu, mọi việc đó đều có vẻ giản đơn và bình thường; nhưng muốn
cho mọi việc xong kịp thời vụ, tất cả dân làng từ già đến trẻ đều phải làm
việc không ngừng ròng rã từ ba đến bốn tuần lễ với cường độ gấp ba ngày
thường, ăn uống chỉ có rượu kvat, hành tỏi và bánh mì đen, vừa đập lúa vừa
chở lúa ban đêm và mỗi ngày không ngủ quá hai, ba tiếng đồng hồ. Và đó
là việc hằng năm vẫn xảy ra trên khắp nước Nga.
Levin hầu như thường xuyên sống ở nông thôn, vốn có quan hệ chặt chẽ
với nông dân, đến vụ mùa cũng lây niềm phấn khởi chung đó.
Sáng hôm đó, chàng đi trông coi việc gieo lúa loã mạch và đánh đống lúa
yến mạch; chàng trở về nhà lúc vợ và chị vợ đã ngủ dậy, cùng uống cà phê
với họ và lại đi bộ tới trại, ở đó sắp cho chạy một máy xay lúa kiểu mới.
Suốt ngày, trong khi nói chuyện với quản lí cùng bà con nông dân cũng như
với vợ, với Đôly, lũ trẻ và bố vợ ở nhà, Levin chả suy nghĩ về cái điều làm
chàng bận tâm, mặc dầu đang phải lo toan công việc trong cương vị chủ gia
đình, và tất cả đều dẫn tới câu hỏi: "Ta là cái gì? Ta đang ở đâu? Tại sao ta
ở đây?"
Đứng trong một gian nhà kho mới lợp lại, hàng rào cây trăn còn phủ đầy lá
thơm được cột chặt với những thân hoàn diệp liễu đã tước vỏ dùng để đỡ
mái rạ, Levin hướng tầm mắt qua cánh cửa mở toang, ở đó lớp bụi khô và
hắc từ chỗ xay lúa đang quay cuồng thốc vào, khi nhìn lớp cỏ trên khu đất
rào kín chói lọi ánh nắng nóng bỏng và đống rơm tươi vừa ở kho đưa ra,
khi nhìn đàn chim én bụng trắng và đầu lốm đốm đến núp dưới chái nhà,
chiêm chiếp kêu hoặc đập cánh bay tới đậu trong lỗ cửa con khoét ở cánh
cổng, khi lại nhìn đám đông chen chúc trong nhà kho tối tăm và bụi mù, và
những ý nghĩ kì lạ đến với chàng.
"Mọi công việc này liệu có ích gì? Chàng thầm nghĩ. Tại sao mình lại đứng
gác ở đây mà thúc ép họ làm việc? Tại sao bọn họ đều lăng xăng để tỏ vẻ