vọng chàng sẽ không bao giờ còn yêu ai bằng nàng. Đây là sự trừng phạt
người và trừng phạt mình. Cả xã hội thượng lưu lẫn Carenin, Vronxki và cá
nhân người chết phải chịu trách nhiệm về việc này.
Tấn trò ái tình đã hạ màn, cái chết bất đắc kỳ tử của người đàn bà bạc phận
mãi mãi sẽ còn làm cho nhiều người phải giận, phải thương.
* * *
Xoay quanh nhân vật Anna, nhà văn còn vẽ lên một loạt nhận vật khác
cũng không kém sắc nét. Trước hết là Carenin. Ông là người có nhiều ham
muốn công danh; bước chân ra khỏi nhà trường, ông liền đem hết tâm trí,
nghị lực giành lấy địa vị xã hội cao sang. Về chính trị và tín ngưỡng, ông
thuộc phe bảo thủ, tỏ ra thông minh, giao thiệp rộng, có kinh nghiệm tiến
thủ trong hoạn trường. Tính nết vốn lạnh nhạt, nay lại chuyên sống bằng lý
trí tàn nhẫn, tâm hồn ông ngày càng khô cằn. Ông là thứ người quan liêu
kiểu mẫu trong cả việc nước lẫn việc nhà, khối óc và trái tim phát triển
không đều, suy tính rất máy móc và xử sự rất bất nhân. Đây là con đẻ của
nước Nga chuyên chế, xa rời đời sống, đối địch với nhân dân. Trong việc
công, ông thực ra chỉ là con rối chuyên nặn ra các thứ giấy tờ vô dụng. Về
đời tư, ông cũng lại tỏ ra là người chồng, người cha hèn kém, mù quáng.
Ông chỉ nghĩ đến mình, không hề nghĩ đến số phận Anna, đến tâm tư tình
cảm nàng. Thậm chí ông còn tự bịt mắt, không dám đi sâu vào đời sống
tinh thần của vợ, coi đó là việc vô ích, không tưởng, nguy hiểm.
Ông lảng tránh và phó mặc cho tôn giáo. Tất cả cố gắng chỉ là vớt vát sĩ
diện, tìm mọi cách che giấu việc Anna ngoại tình để khỏi ảnh hưởng xấu
đến việc thăng quan tiến chức. Chủ nghĩa quan liêu thấm sâu vào mọi mặt
đời sống, cả đến việc dạy con: ông không bắt đầu từ lòng yêu thương, tìm
hiểu đứa trẻ mà chỉ dựa vào mấy trang giáo điều của cuốn lý luận sư phạm
để dạy con một cách máy móc, thô thiển. Ông không hề yêu, không biết
yêu và không thể yêu ai, kể cả vợ con. Ông không có lấy một người bạn
thân. Ông sống lẻ loi, co lại, nghi ngờ, khinh bạch, với trái tim tê liệt. Sự
tàn nhẫn bất lương tỏ rõ nhất trong việc ông từ chối ly hôn Anna, quyết
định giữ nguyên tình trạng cũ, với lý do đầy lòng "mộ đạo" là để Anna có
dịp "hối cải" quay về!