ANNA KARENINA - Trang 357

những nét mới làm thay đổi ý niệm trước kia của chàng đối với họ. Đối với
Xergei Ivanovitr thì lại hoàn toàn ngược lại. Ông ưa thích và tán dương
cuộc sống thôn dã thế nào, tương phản với lối sống mà ông không ưa thích,
thì ông cũng ưa thích đám bình dân như vậy, tương phản với lớp người ông
không ưa thích, và ông thấy bình dân là hạng người tương phản với mọi
người nói chung. Đầu óc khuôn phép của ông đã hình thành những quan
điểm rành mạch về cuộc sống nông thôn; sở dĩ ông có những quan điểm đó,
phần nào nhờ đã quan sát ngay bản thân cuộc sống nông dân, nhưng chính
là nhờ quan sát những việc ngược lại. Ông không bao giờ thay đổi ý kiến
về bình dân cũng như thái độ thiện cảm đối với họ.
Trong những cuộc tranh luận xảy ra giữa hai anh em, phần thắng bao giờ
cũng về thuộc Xergei Ivanovitr, chính vì ông có quan niệm rành mạch về
bình dân, về tính chất, đặc điểm và sở thích của họ, còn Conxtantin Levin
thì lại không có ý niệm gì rõ ràng cả; cho nên trong những cuộc bàn cãi đó,
chàng thường mâu thuẫn với chính mình.
Xergei Ivanovitr vẫn coi em là một chàng trai ưu tú, có trái tim đặt đúng
chỗ(1), trí tuệ tuy sắc sảo nhưng bị những ấn tượng nhất thời chi phối quá
nhiều và do đó đầy mâu thuẫn. Với thái độ chiếu cố kẻ cả, đôi khi ông
giảng giải ý nghĩa các sự việc cho chàng nghe, nhưng không thấy hứng thú
gì trong tranh luận vì ông thường dồn chàng đuối lý quá dễ dàng.
Conxtantin Levin vốn coi anh mình là người thông minh và kiến thức rộng,
phẩm chất cao thượng với tất cả ý nghĩa cao quý nhất của chữ đó, và sẵn
khả năng hoạt động vì lợi ích công cộng. Nhưng tuổi càng lớn chàng càng
hiểu ông anh hơn, trong thâm tâm, chàng càng hay nghĩ khả năng hoạt
động vì lợi ích công cộng đó, mà chàng hoàn toàn không thấy có ở mình,
có lẽ không phải là một đức tính mà trái lại còn là thiếu sót, không phải là
thiếu những ước vọng và sở thích cao thượng, thẳng thắn và lành mạnh, mà
nói cho đúng là thiếu sinh lực, thiếu cái người ta gọi là trái tim, thiếu niềm
khát vọng nó bắt buộc ta phải chọn lấy một trong những con đường đó mà
thôi. Càng hiểu ông anh hơn chàng càng thấy rằng, cũng như bao người
khác hoạt động vì lợi ích công cộng, Xergei Ivanovitr yêu mến lợi ích
chung không phải do trái tim thúc đẩy; lý trí đơn thuần đã vạch cho họ thấy