ANNA KARENINA - Trang 476

ra ý kiến sâu kín của ông:
- Rõ ràng trình độ nền nông nghiệp của ta sút kém và căn cứ vào quan hệ
hiện nay giữa chúng ta với nông dân thì không thể áp dụng những phương
pháp hợp lý vào sản xuất được.
- Tôi thấy không phải như vậy, - Xvyajxki cãi lại, lần này có vẻ nghiêm túc.
Tôi chỉ thấy mỗi một điều là chúng ta không đủ năng lực điều khiển sản
xuất và dưới thời nông nô, ta còn lạc hậu hơn nữa. Ta không có máy móc,
không có gia súc, không có cả một sự quản lý xứng đáng với cái tên đó.
Ngay đến tính toán, chúng ta cũng không biết nốt. Hãy hỏi một điền chủ
mà xem, ông ta không hiểu lỗ lãi do đâu mà ra.
- Phương pháp kế toán kép như của người ý chứ gì! - nhà địa chủ quý tộc,
vẻ giễu cợt. - Ông cứ tha hồ tính toán, nhưng nếu họ làm hỏng hết, ông sẽ
không tìm đâu ra lãi cả.
- Không thể nào làm hỏng hết được! Họ có thể phút chốc làm xộc xệch một
máy đập lúa kiểu Nga cà rỉ, nhưng không thể trong nháy mắt làm hỏng một
máy đập lúa chạy hơi nước được. Họ có thể làm mệt một con nghẽo cầm
đuôi kéo đi không được. Nhưng hãy dùng ngựa giống Pháp hoặc ngựa thồ
nữa, chúng sẽ dai sức hơn. Mọi cái khác cũng vậy. Chúng ta phải nâng cao
trình độ nông nghiệp lên.
- Nhưng phải có phương tiện thì mới làm được chứ. Nicolai Ivanovitr ạ;
ông thì muốn nói sao chả được; còn tôi, tôi phải lo tiền học cho thằng con
cả ở Đại học, những đứa bé hơn ở Trung học, tôi không lấy đâu ra tiền mua
ngựa giống Pháp.
- Đã có ngân hàng cho vay.
- Để rồi người ta đem tài sản của tôi ra bán đấu giá ấy à! Thôi, xin cảm ơn!
- Tôi không tin việc nâng cao trình độ nông nghiệp lên nữa là cần thiết và
có thể làm được, - Levin nói. - Tôi đã làm việc đó, tôi cũng có phương tiện
để làm nhưng rồi không đi đến đâu cả. Tôi không biết ngân hàng phục vụ
cho ai. Còn về phần tôi, bao nhiêu tiền bỏ vào sản xuất đều mất tong: gia
súc: mất sạch; máy móc: mất sạch.
- Đúng thế, - lão địa chủ để ria mép hoa râm tán thành và cười đắc ý.
- Mà không phải chỉ có mình tôi, - Levin nói tiếp; - tôi có thể dẫn chứng tất