ANNA KARENINA - Trang 483

- Câu chuyện về người đàn bà nông dân đó thật tuyệt! Chính anh nghe thấy
chuyện đó à?
Levin hiểu sẽ không tìm ra mối dây nối liền cuộc sống và tư tưởng con
người này. Rõ ràng ông ta không cần luận lý phải dẫn đến kết quả này hoặc
kết quả khác; ông ta chỉ cần bản thân sự phát triển của luận lý mà thôi. Và
ông khó chịu là sự phát triển đó lại dồn ông vào ngõ cụt. Ông không thích
thế và do đó lảng tránh bắt sang chuyện khác vui vẻ hơn.
Tất cả cảm giác ngày hôm đó, bắt đầu từ cái ấn tượng ở nhà ông lão
mugich nó như tạo thành một cơ sở cho mọi cảm giác và tư tưởng của
chàng lúc này, khiến lòng Levin xao động mãnh liệt. Ông bạn Xvyajxki
đáng yêu này, dành tư tưởng mình để dùng cho xã hội, còn giữ lại những
nguyên tắc khác hẳn cho riêng mình và đồng thời lại cùng hàng loạt người
khác hướng dẫn dư luận công chúng bằng những tư tưởng xa lạ đối với
ông; lão điền chủ bẳn tính kia lý luận thì xác đáng, vì đó là kết quả của
những kinh nghiệm chua chát, nhưng việc ông ta chống đối cả một giai cấp
của nước Nga, giai cấp tốt đẹp nhất, lại không xác đáng; sự bất mãn của
bản thân chàng với hoạt động của mình và hy vọng tìm ra môn thuốc cho
mọi cái đó, tất cả hòa tan vào một cảm giác bồi hồi và chờ đợi giải pháp
tương lai.
Còn lại một mình trong căn phòng dành cho chàng, nằm dài trên đệm lò xo
mà mỗi cử động lại làm cho tay chân bật tung lên, Levin mãi không sao
nhắm mắt được. Chàng không thích thú cuộc trò chuyện nào vơi Xvyajxki
cả, mặc dầu không thiếu những câu thông minh; nhưng lý lẽ của vị địa chủ
quý tộc lại đáng suy nghĩ! Levin hồi tưởng lại mọi lời của ông ta và chỉnh
đốn lại trong trí tưởng tượng những câu chàng đã trả lời.
"Phải, đáng lẽ mình phải nói như sau: ông cho việc sản xuất không tiến
hành được tốt vì đám mugich thù ghét mọi cải tiến và phải dùng đến uy
quyền để buộc họ chấp nhận; nếu việc sản xuất sinh lợi đều thất bại ở khắp
nơi, thì hẳn ông nói có lý đấy; nhưng nó lại có kết quả tốt ở nơi nào người
thợ làm việc phù hợp với tập quán của họ, như tại nhà ông già tôi vừa ghé
lại dọc đường. Sự bất mãn của ta chứng tỏ chính ta mới là thủ phạm, chứ
không phải là thợ. Từ bao nhiêu năm nay, chúng ta vẫn làm theo ý mình,