ANNA KARENINA - Trang 664

đây thường kê ở buồng giấy ông nội và cha Levin. Chàng suy nghĩ và viết,
sung sướng cảm thấy có nàng ngay bên cạnh. Chàng không phải rời bỏ cả
trại ấp lẫn cuốn sách trong đó chàng sẽ trình bày những nguyên lí cơ bản
của nền tân kinh tế nông thôn; nhưng cũng như xưa kia đã từng thấy công
việc đó thật vô nghĩa so với bóng tối bao phủ đời mình, giờ đây chàng lại
thấy chúng có vẻ nhỏ mọn và phù phiếm so với ánh sáng rực rỡ đang tràn
ngập cuộc sống của chàng. Chàng vẫn tiếp tục công việc nhưng giờ đây lại
cảm thấy trọng tâm chú ý đã di chuyển và do đó, chàng nhìn lại hoạt động
của mình một cách khác, sáng suốt hơn. Xưa kia, hoạt động đó là cách giải
thoát duy nhất đối với chàng. Bây giờ chàng cần đến nó để cho cuộc sống
khỏi rực rỡ một cách quá đơn điệu. Cầm tập bản thảo và xemlại những điều
đã viết, chàng vui thích thấy công việc đáng tiếp tục làm nốt. Đây là một
công trình nghiên cứu mới mẻ và có ích. Chàng thấy một số lớn ý kiến cũ
là thừa và quá trớn, nhưng trái lại nhiều thiếu sót đã được bổ sung khi
chàng xem xét lại toàn bộ vấn đề.
Giờ đây chàng viết một chương mới về nguyên nhân tình trạng bấp bênh
của nền nông nghiệp ở Nga. Chàng chứng minh sự bần cùng của nước Nga
không những do phân phối bất công tài sản và chỉ đạo sai lầm, mà còn do
cả việc du nhập nền văn minh nước ngoài vào một cách trái khoáy, đặc biệt
là hệ thống đường giao thông, đường xe lửa, dẫn tới tập trung đông dân ở
thành phố, phát triển đời sống xa hoa và do đó, dẫn tới phát triển công
nghiệp, tín dụng và người bạn đồng hành của nó là đầu cơ, làm tổn hại đến
nông nghiệp. Theo chàng, trong điều kiện tài nguyên của nước nhà phát
triển bình thường, tất cả những sự việc ấy chỉ có thể xảy ra khi công sức bỏ
vào việc canh tác đã kha khá, khi tình hình nông nghiệp đã được chấn chỉnh
đúng mức bằng những biện pháp triệt để và những điều kiện rành mạch; tài
nguyên đất nước phải tăng tiến đều đặn và nhất là sao cho các ngành khác
không đi trước nông nghiệp; phù hợp với tình hình đã biết, nông nghiệp
phải thích ứng với điều đó, và đường giao thông, trong điều kiện sử dụng
bất hợp lí đường xe lửa - vốn được xây dựng không phải theo nhu cầu kinh
tế mà theo sự cần thiết chính trị, do đó đâm quá sớm - đáng lí đem lại sự hỗ
trợ mà nông nghiệp chờ đợi, thì lại đi trước nó và khiến cho sự phát triển