Lev Tolstoy
Anna Karenina
Dịch giả: Nhị Ca, Dương Tường
Chương 19
"Người đã vạch cho trẻ nhỏ biết những điều Người giấu các nhà hiền triết
và các bậc trí nhân", Levin thầm nghĩ khi trò chuyện với vợ tối đó.
Sở dĩ Levin nghĩ tới câu đó trong kinh Phúc âm, không phải vì chàng tự
cho mình là hiền triết. Chàng không tự cho mình là hiền triết, nhưng không
thể không biết mình thông minh hơn vợ và Agafia Mikhailovna, mặt khác,
chàng cũng hiểu khi nghĩ đến cái chết, chàng đã nghĩ với tất cả sức lực tâm
hồn. Chàng lại biết, vì đã đọc những suy nghĩ của họ về vấn đề đó, rất
nhiều vĩ nhân cũng từng nghĩ đến cái chết nhưng không khám phá được lấy
một phần trăm những điều vợ chàng và Agafia Mikhailovna hiểu về nó.
Agafia Mikhailovna và Katya -như ông anh Nicolai thường gọi và Levin
bây giờ cũng thích gọi thế - hai người đàn bà rất khác nhau lại hoàn toàn
giống nhau về phương diện này. Không chút nghi ngờ, họ hiểu thế nào là sự
sống và thế nào là cái chết, và mặc dầu không trả lời được những vấn đề
đặt ra với Levin và cũng không hiểu nổi những vấn đề ấy, họ vẫn không hề
ngờ vực ý nghĩa của hiện tượng đó và cùng chung một quan điểm với hàng
triệu người khác. Họ tỏ ra hiểu biết sâu sắc về ý nghĩa cái chết: không một
phút do dự, họ biết cách cư xử với kẻ hấp hối và không hề ghê sợ. Levin và
rất nhiều người khác, mặc dầu có khả năng suy nghĩ khá nhiều về cái chết,
rõ ràng vẫn không hiểu tại sao mình lại sợ cái chết và hoàn toàn không biết
làm gì khi có người hấp hối. Nếu lúc này Levin ở một mình với ông anh
Nicolai, hẳn chàng sẽ khiếp sợ ngắm ông ta, sẽ chờ đợi với một nỗi khiếp
sợ còn lớn hơn thế nữa và không biết làm gì khác.
Hơn nữa, chàng cũng không biết nói gì, xử sự thế nào, đi đứng ra sao. Nói
chuyện bâng quơ thì xấu hổ; nói đến cái chết, đến chuyện buồn, thì không
nên. Im lặng cũng không được. "Nếu mình nhìn anh ấy, anh ấy sẽ tưởng
mình nghiên cứu anh ấy, mình sợ hãi; nếu không nhìn, anh ấy lại tưởng
mình nghĩ tới việc khác; nếu đi rón rén trên đầu ngón chân, anh ấy sẽ bực
tức, mà đi lại ầm ĩ thì không dám". Kitty rõ ràng không nghĩ và cũng không
