không thể lý giải nổi sự bí ẩn này. Cho đến khuya chàng vẫn còn suy nghĩ
về ý nghĩa cái cười ấy, với cái cười đó ông già dường như muốn toát yếu tất
cả cuộc đời chàng, hạnh phúc và đau khổ của chàng. Chàng gặm nhắm cái
cười ấy như thể nó là một khúc rễ dai cứng nhưng có vị ngọt ẩn kín. Chàng
cũng nghiền ngẫm về hai tiếng “Maya” mà ông đã thốt lên. Chàng nửa biết,
nửa đoán ý nghĩa tổng quát của danh từ ấy, giọng điệu ông già khi nói tiếng
ấy cũng giúp chàng hiểu hơn. Maya – đó là cuộc đời chàng, tuổi trẻ của
chàng, hạnh phục ngọt ngào của chàng cũng như nỗi đau khổ cay đắng của
chàng. Nàng Pravati xinh đẹp là Maya, tình yêu và những dục lạc mà nó
mang lại cũng là Maya, tất cả cuộc đời là Maya. Đối với con mắt của bị ẩn
sĩ này thì cuộc đời của Dasa, cuộc đời của mọi người, mọi thứ đều là Maya,
là một trò chơi trẻ con, một tấn tuồng, một trò ảo hoá trống rỗng, được bọc
một lớp ngoài hào nhoáng, một bong bóng xà phòng - một cái gì mà ta có
thể cười khinh bỉ, nhưng tuyệt đối không nên xem là quan trọng.
Nhưng vị ẩn sĩ có thể xua đuổi cuộc đời Dasa bằng cái cười, và từ Maya,
nhưng chàng thì không. Mặc dù chàng rât muốn trở thành một ẩn sĩ nhạo
đời, nhìn cuộc đời mình chỉ là Maya, mà tất cả cuộc đời ấy vẫn sống dậy
trong chàng, vào những ngày đêm bất an này. Bây giờ, chàng nhớ lại tât cả
những gì chàng đã gần như quên đi từ khi đến nơi này. Bây giờ, chàng thấy
rất ít hy vọng học được nghệ thuật trầm tư, nói gì đến việc trở thành một vị
ẩn sĩ. Thế thì chàng còn vương vấn chỗ này làm gì? Nó chỉ là một nơi an
dưỡng, bây giờ chàng đã lại sức phần nào. Và có lẽ ngoài kia, cuộc săn tìm
kẻ sát nhân cũng đã chấm dứt, chàng có thể tiếp tục cuộc lữ hành mà không
sợ hiểm nguy.
Chàng quyết định ra đi vào hôm sau. Thế giới này rộng lớn, chàng không
thể ở mãi trong chỗ ẩn nấp này được. Quyết định ấy đem lại cho chàng một
ít bình an.
Chàng đã định ra đi lúc bình minh, nhưng khi thức dậy, mặt trời đã lên
cao, vị ẩn sĩ đã ngồi thiền, và chàng không muốn bỏ đi mà không từ giã.
