“Và bây giờ, trước hết, khi tụi sĩ quan cấp cho chúng tôi nhu yếu phẩm,
chúng tôi phải đổi lại cho chúng một cái tem phiếu. Chúng tôi không biết
những cái tem phiếu đó là gì. Chúng chỉ là những mẩu giấy vô giá trị mà
chúng tôi ký tên mình vào đó. Nhưng cô biết không, khi mấy tên Hungary
quý tộc đó trở về nhà, tụi chúng cầm những chiếc tem phiếu đến gia đình
của chúng tôi và nói với họ rằng mẩu giấy này là bằng chứng chứng tỏ
chúng tôi đã ký đồng ý chuyển nhượng cho người cầm giữ tem phiếu quyền
tiếp quản căn hộ của mình. Nếu gia đình của chúng tôi không chịu thì
chúng đe dọa báo cảnh sát đến bắt họ. Vậy là chúng tôi đã bán quyền thừa
kế để đổi lấy một đĩa súp thịt hầm hổ lốn giống như những gì đã thuật lại
trong Kinh thánh
“Nhưng tôi thì không, tuyệt nhiên không đời nào làm vậy. Tôi không lấy
nhu yếu phẩm mà lấy đồ tiếp tế của người khác, bán chúng đi rồi chia lời
cho họ. Vậy nên, chẳng có một cái tem phiếu nào có tên của tôi trên đó cả
và đây là lý do tại sao khi chiến tranh kết thúc, mẹ tôi vẫn còn có một căn
hộ để ở. Và giờ thì cô có hiểu tại sao những quan niệm của cô về những thứ
gọi là suy đồi, xuống dốc, là tôn trọng và công bằng chỉ dành cho lũ con
nít? Một thằng oắt con giống như cái thằng thuê nhà ở tầng dưới, vai u thịt
bắp nhưng đầu óc ngu si, là hạng người gần giống như một con vật đột
nhiên nằm rạp dưới càng xe và chết, chẳng vì một lý do nào cả. Bởi hắn đã
sức tàn lực kiệt. Toàn bộ những gì hắn có chỉ là cái sức trâu cày lực điền.
Tôi không phải là loại người đó và tôi hi vọng cô cũng vậy. À, tiện mồm thì
tôi phải nói luôn là Eunice cũng không phải thứ người đó. Nhưng đó là
chuyện của riêng cô ấy chứ không phải là chuyện của tôi. Có lẽ nếu cô hỏi
cô ấy thì cô ấy sẽ kể cho cô nghe.”
Nhiều năm sau đó, tôi cố lần ra con đường mà bác tôi đã bị cưỡng bức lê
bước khắp vùng Đông Âu nhưng tôi đành chịu thất vọng vì lý do bản đồ.
Những địa danh mà ông bác Sándor đã nói cho tôi nghe, được tôi nhắc đi
nhắc lại và ghi chép cẩn thận ra giấy, không hề có trong tập bản đồ của tôi.
Bản thân những địa danh đó đã hóa vật đổi sao dời; thành thị, làng mạc
thay tên đổi họ qua nhiều thế hệ, qua hết cuộc chiến này đến cuộc chiến
