lễ ở nhà thờ. Đầu quấn chiếc khăn màu sẫm, trên vai vắt cái khăn san vàng,
bà đứng trong đám đông, bên cạnh cửa sổ nhà thờ, khuôn mặt nhìn nghiêng
của bà nom nghiêm nghị nổi bật trên tấm kính mờ, bà cầu nguyện, vẻ mặt
bà nom vừa nghiêm trang vừa thành kính và bà lễ theo lối cổ, cúi rạp người
xuống. Khi chú tôi đưa tôi đi, Axya mới lên hai, nhưng đến năm lên chín thì
cô bé mất mẹ.
Bà Tachiana vừa qua đời, cha tôi đón ngay Axya về nhà. Trước đó cha
tôi cũng đã tỏ ý muốn để Axya ở với mình, nhưng bà Tachiana đã từ chối
không thực hiện ý nguyện đó của Người. Anh cứ tưởng tượng xem cái gì đã
xảy ra với Axya khi người ta đón nó về với ông chủ. Cho đến nay nó vẫn
không thể quên được cái giây phút đầu tiên khi người ta mặc cho nó cái áo
dài bằng lụa và hôn tay nó. Khi còn mồ ma bà mẹ, nó bị bắt na bắt nết rất
nghiêm khắc, ở với cha tôi nó được tự do hoàn toàn. Ông cụ là thầy giáo
của nó, tức là không chăm ẵm nó, nhưng ông cụ yêu nó tha thiết và không
bao giờ cấm đoán nó điều gì. Trong thâm tâm ông cụ cho là mình có lỗi với
nó. Chẳng mấy chốc nó đã hiểu ra rằng nó là nhân vật chính trong nhà, nó
biết ông chủ là bố nó nhưng cũng chẳng bao lâu sau nó lại nhận ra cái địa vị
hư danh của nó, lòng tự ái của nó phát triển mạnh, đổng thời phát triển cả
tính đa nghi, những thói xấu tiêm nhiễm và thấm sâu vào tâm hồn nó, tính
giản dị không còn; nó muốn bắt cả cái thế gian này phải quên cội nguồn của
nó đi (chính nó đã có lần thú nhận với tôi điều đó), nó lấy làm xấu hổ vì mẹ,
rồi lại xấu hổ vì mình đã xấu hổ vì mẹ và càng lại thấy tự hào vì mẹ. Anh
thấy đấy, nó biết quá nhiều và biết những cái mà lý ra ở tuổi nó chưa nên
biết… Nhưng phải chăng lỗi là tại nó? Sức sống hừng hực của tuổi thanh
xuân đang cháy bừng lên trong người nó, máu nóng đang sôi sùng sục,
nhưng bên cạnh nó không có ai gần gũi có thể điều khiển được nó, nó hoàn
toàn tự do về đủ mọi phương diện! Nhưng dẫn dắt nó đâu phải là chuyện dễ
dàng? Nó muốn tỏ ra không thua kém các tiểu thư khác, nó lao vào sách vở.
Liệu có thể tìm được điều gì đúng đắn ở trong đó cơ chứ? Một cuộc đời bắt
