BA CHỊ EM NHÀ HỌ TỐNG - Trang 90

lại ghi thêm một thất bại chua chát. Sau 56 ngày trên pháo thuyền mà
không loại trừ được quân đội phản loạn của Trần Quýnh Minh, Tôn Dật
Tiên trở nên mệt mỏi nên cùng vợ và Tưởng cải trang tìm đường trốn về
Hương Cảng, rồi đi luôn Thượng Hải để chờ một cơ hội khác. Kể từ đó vai
trò của Tưởng Giới Thạch nổi bật trong Quốc dân đảng. Phe cực hữu của
Thượng Hải đã thành công xâm nhập vào tổ chức cách mạng của Tôn Dật
Tiên.
Tại Quảng Đông, Trần Quýnh Minh đốt tư dinh của Tôn Dật Tiên thành
bình địa. Họ Trần còn hỏa thiêu tất cả các tài liệu và các bản thảo của Tôn
Dật Tiên bỏ lại, trừ một số tài liệu bí mật viết tay của Tôn Dật Tiên, liên
quan tới việc bí mật bắt tay với cộng sản Nga sộ Tôn Dật Tiên đã từng nhẫn
nại gõ cửa các quốc gia tây phương nhờ giúp đỡ cho công cuộc thống nhất
và canh tân nước Trung hoa của ông, nhưng mọi cánh cửa đều đóng chặt,
không đáp lại sự nài nỉ của ông. Cuối cùng Tôn Dật Tiên đành phải quay
sang cầu cứu cộng sản Nga sô giúp đỡ.
Các tài liệu mật liên lạc với Nga sô bắt được trong tư dinh của ông được
đăng tải trên tờ Hong Kong Telegraph, gây chấn động trên thế giới, đặc biệt
là giới tài phiệt Trung hoa. Người ta chưa được biết nhiều về những người
bôn-sê-vích Nga sô, nhưng những điều ít ỏi người ta được biết về cộng sản
Nga sô đều đáng kinh sợ. Tờ báo L Avenir du Tonkin của người Pháp tại
Hà nội ngày 24-7-1922 đã tóm lược các bằng chứng về sự móc nối giữa
Tôn Dật Tiên và Nga sô như sau: "Chính phủ của Trần Quýnh Minh đã
công bố những tài liệu vạch trần việc thiết lập một khối đồng minh Tầu-
Nga- Đức do Tôn Dật Tiên soạn thảo, với sự hợp tác của M. von Hintze,
đại sứ Đức tại Mạc tư khoa, và trước kia là đại sứ Đức tại Bắc Kinh." Việc
công bố này có ảnh hưởng tai hại cho công cuộc cách mạng của Tôn Dật
Tiên. Hậu quả đầu tiên là tổ chức bí mật của Tôn Dật Tiên tại San
Francisco lập tức khai trừ Tôn Dật Tiên ra khỏi tổ chức, vì tội đã bí mật
liên kết với cộng sản Nga sộ Tại Trung hoa nhiều người e dè không dám
cộng tác với Tôn Dật Tiên như trước nữa.
Thực ra cộng sản Nga đã tìm đến Tôn Dật Tiên trước. Mặc dầu cuộc cách
mạng mùa thu của cộng sản thành công tại Nga sô, nhưng người Bôn-sê-