IX
Một trong những thắng lợi của nền văn minh, Peter Walsh nghĩ. Đây là
một trong những thắng lợi của nền văn minh, khi tiếng còi báo động của
chiếc xe cấp cứu vang vang. Chiếc xe cấp cứu vọt tới bệnh viện một cách
nhanh chóng, gọn gàng, sau khi đã thu nhặt một cách tức thì, đầy lòng nhân
đạo, một kẻ vô phúc tội nghiệp nào đó; một ai đó bị đập vào đầu, ngất xỉu
vì bệnh, bị xe đụng có lẽ trước đó khoảng một phút tại một trong những
ngã tư này, như chuyện có thể xảy ra với bất kỳ người nào. Đó là nền văn
minh. Nó gây ấn tượng cho ông, kẻ quay trở về từ phương Đông – tính hiệu
quả, tính tổ chức, tinh thần công cộng ở London. Mọi cỗ xe ngựa hay xe
hơi tự nguyện nép sang một bên để cho chiếc xe cấp cứu chạy qua. Có lẽ nó
không lành mạnh; hoặc đúng hơn là nó không gợi lòng thương cảm, sự tôn
trọng mà họ bày tỏ trước chiếc xe cấp cứu với nạn nhân bên trong này –
những người đàn ông bận rộn đang hối hả về nhà thế nhưng lập tức bị nhắc
nhớ tới một bà vợ nào đó khi chiếc xe chạy ngang qua; hoặc có thể giả sử
một cách dễ dàng rằng họ đang ở trong đó, duỗi người trên một cái băng ca
với một viên bác sĩ và một người y tá… Chà, nhưng suy nghĩ ngay lập tức
trở nên bệnh hoạn, ủy mị khi người ta bắt đầu hình dung tới những tay bác
sĩ, những tử thi; một niềm vui nho nhỏ, cả một dạng khao khát với cái ấn
tượng hiển hiện cảnh báo người ta đừng tiếp tục với điều đó nữa – tính chất
tiền định đối với nghệ thuật, tính chất tiền định đối với tình bằng hữu.
Đúng. Thế nhưng, Peter Walsh nghĩ, khi chiếc xe cấp cứu quẹo ở góc phố
dù vẫn có thể nghe thấy tiếng còi xe ở con đường kế tiếp và xa hơn khi nó
băng qua phố Tottenham Court, tiếp tục hụ lên inh ỏi, đó là đặc quyền của
sự cô đơn; trong sự riêng tư, người ta có thể làm theo ý thích. Người ta có
thể khóc nếu không có ai nhìn thấy. Đây là thứ đã tàn phá ông – sự nhạy
cảm này – trong một xã hội Anh-Ấn; không khóc hay cười vào thời điểm
đúng. Mình có điều đó trong tâm hồn, ông nghĩ khi đứng cạnh trụ thư công
