vùi bời cái khối trần truồng này; các tri giác của rối bù; và tôi phải ngưng
lại. (op. cit., pp. 62-3.)
{XXXIX}
Bản dịch ở đây được sử dụng bởi Sir Richard Jebb (Sophocles,
the Plays and Fragments, với những chú giải quan trọng, bình phẩm và dịch
ra văn xuôi tiếng Anh). Không thể phán xét bất kỳ quyển sách nào từ một
bản dịch, thế nhưng dù là đọc bản dịch, Antigone rõ ràng là một trong
những tuyệt phẩm của kịch bản văn học. Dù sao, chắc chắn nó có thểđược
biến thành một tuyên truyền chống Phát xít, nếu cần. Bản thân vở kịch
Antigone có thể chuyển hóa thành bà Pankhurst, kẻ đã đập vỡ một cửa sổ
và bị giam ở Holloway; hay thành Frau Pommer, vợ của một quan chức
khai mỏ người Phổ ở Essen, người đã nói: “Cái gai của sự căm ghét đã đâm
đủ sâu vào mọi người bởi các xung đột tôn giáo, và đây là cao điểm để
những người đàn ông hiện nay biến mất…” Bà đã bị bắt và cố gán cho tội sỉ
nhục và vu khống Nhà nước và phong trào Đức Quốc Xã.(The Times, 12
August 1935.) Tội ác của Antigone có bản chất rất giống thế và đã bị trừng
phạt rất giống thế. Những lời của cô, “Hãy xem những gì tôi gánh chịu và
từ ai, vì tôi sợ phải vất bỏ nỗi sợ hãi trời cao!... Và luật trời nào tôi đã vi
phạm? Vì sao, là kẻ không may, tôi có nên nhìn lên các thần thánh nữa
không? Tôi nên cầu khẩn đồng minh nào - khi nhờ lòng mộ đạo tôi đã kiếm
được cái tên nghịch đạo?” có thể được phát ngôn bởi bà Pankhurst, hay bà
Frau Pommer; và tất nhiên có tính thời sự. Một lần nữa, Creon, kẻ đã “đẩy
những đứa con của ánh thái dương vào bóng tối, và nhẫn tâm nhốt một linh
hồn sống trong hầm mộ’”; kẻ khăng khăng rằng “sự bất tuân là tội ác xấu xa
nhất,” và rằng “bất cứ ai thành phố có thể bổ nhiệm, kẻ đó phải tuân phục,
cả những điều nhỏ lẫn điều lớn, cả những điều công bình và bất công…” là
một điển hình của những chính khách cụ thể trong quá khứ và của Herr
Hitler và Signor Mussolini hiện tại. Nhưng dù dễ ép những nhân vật này
vào tấm áo đã cập nhật, không thể giữ họ ở đó được. Họ đề xuất quá nhiều;
và khi tấm màn hạ xuống chúng ta thông cảm, có thể ghi chú thế, ngay cả
với chính Creon. Kết quả này, với tuyên truyền viên không mong muốn,
dường như do thực tế rằng Sophocles (ngay cả ở một bản dịch) sử dụng tự
do tất cả mọi khả năng có thể thủ đắc của một nhà văn; và do đó, đề nghị
rằng nếu chúng ta sử dụng nghệ thuật để tuyên truyền những quan điểm
chính trị, chúng ta phải ép nhà nghệ sĩ phải cắt xén và cầm tù tài năng của
mình để trao một sự phục vụ rẻ tiền và ngắn ngủi. Văn chương sẽ gánh chịu
cùng sự cắt xèo mà con la đã gánh chịu; và sẽ không còn con ngựa nào nữa.
