trường dành cho con gái của những người đàn ông trí thức. Bởi, xin lặp lại,
nếu những cô con gái đó không được giáo dục, họ sẽ không kiếm sống
được, nếu họ không kiếm sống được, một lần nữa họ sẽ bị giới hạn với sự
giáo dục ở tư gia; và nếu họ bị giới hạn với sự giáo dục ở tư gia họ sẽ, một
lần nữa, vận dụng mọi ảnh hưởng của họ một cách có ý thức hay vô ý thức
để ủng hộ chiến tranh. Không có chút nghi ngờ nào về điều đó. Nếu như
ông hoài nghi nó, nếu như ông yêu cầu bằng chứng, chúng ta hãy một lần
nữa tham khảo tiểu sử. Sự chứng thực của nó ở điểm này rất thuyết phục,
nhưng dài dòng đến nỗi chúng tôi phải cố nén nhiều bộ sách lại thành một
câu chuyện. Vậy dưới đây là chuyện kể về cuộc đời của con gái một người
đàn ông trí thức đã phụ thuộc vào cha và anh trai trong ngôi nhà riêng của
thế kỷ mười chín.
Ngày hôm đó nóng bức, nhưng cô không thể ra ngoài. “Mình đã trải qua
biết bao mùa hè dài tẻ ngắt bị giam hãm trong nhà vì không có chỗ cho
mình trong cỗ xe ngựa của gia đình và không có nàng hầu của phu nhân nào
có thì giờ để đi dạo với mình”. Mặt trời lặn; và cô ra khỏi nhà, mặc một bộ
y phục coi được nhất trong khả năng xoay xở dựa trên khoản trợ cấp từ 40
tới 100 bảng mỗi năm.
[XXXI]
Nhưng “với bất kỳ loại hình tiêu khiển nào, cô
cũng phải được hộ tống bởi cha hay mẹ hay một người phụ nữ đã kết hôn.”
Cô gặp ai ở những khu giải trí đó khi ăn mặc như thế, được hộ tống như
thế? Những người đàn ông học thức - “các ông bộ trưởng, các ông đại sứ,
những người lính nổi tiếng và những kẻ đại loại như thế, tất cả đều ăn mặc
thật tuyệt vời, đeo những thứ đồ trang sức.” Họ trò chuyện về điều gì? Bất
cứ điều gì làm tươi tỉnh lại tâm trí của những người đàn ông bận rộn, vốn
muốn quên đi công việc của mình - “chuyện tầm phào về thế giới khiêu vũ”
rất có tác dụng. Những ngày trôi qua. Thứ bảy tới. Hôm Thứ bảy, “các ông
nghị sĩ và những quý ông bận rộn khác có thời giờ rỗi để hưởng thụ cuộc
sống xã hội”; họ tới dự các buổi tiệc trà và những bữa ăn tối. Ngày kế là
Chủ nhật. Vào những ngày Chủ nhật “đại đa số chúng tôi dĩ nhiên là đi lễ
buổi sáng ở nhà thờ.” Các mùa chuyển dịch. Giờ là mùa hè. Vào mùa hè
“họ nghiên cứu lịch sử, văn học và âm nhạc, và thử vẽ tranh bằng màu nước
và sơn dầu. Nếu họ không tạo được thứ gì nổi bật họ cũng học hỏi được
nhiều thứ trong quá trình này”. Và cứ thế, cùng vài cuộc thăm viếng người
ốm và dạy học cho người nghèo, những năm trôi qua. Và đâu là kết thúc và
mục đích lớn lao của những năm tháng đó, của nền giáo dục đó? Hôn nhân,
tất nhiên. “…đây không phải là vấn đề chúng ta có nên kết hôn hay không,
