không đưa ra những điều kiện rất nghiêm ngặt về cách sử dụng đồng ghi-nê
đó hay không?
Bởi những thực tế mà chúng ta đã phát hiện trong việc kiểm tra lời phát
biểu của bà ta về vị thế tài chính của bà ta đã dấy lên những câu hỏi khiến
chúng ta tự hỏi chúng ta có khôn ngoan hay chăng khi khuyến khích mọi
người tiến vào các nghề nghiệp chuyên môn nếu chúng ta muốn ngăn ngừa
chiến tranh. Ông sẽ nhớ rằng chúng tôi đang sử dụng nhận thức sâu sắc về
mặt tâm lý của mình (bởi đó là phẩm chất duy nhất của chúng tôi) để quyết
định loại phẩm chất nào trong bản chất con người có khả năng dẫn tới chiến
tranh. Và những thực tế đã vạch ra bên trên là loại phẩm chất khiến chúng
tôi cất tiếng hỏi, trước khi ký vào chi phiếu, rằng nếu chúng tôi khuyến
khích con gái của những người đàn ông trí thức tiến vào các nghề nghiệp
chuyên môn, chúng tôi có khuyến khích những phẩm chất mà chúng tôi
muốn ngăn ngừa hay không? Chúng tôi có sử dụng đồng ghi-nê của mình
một cách xứng đáng để bảo đảm rằng trong hai hoặc ba thế kỷ không chỉ
những người đàn ông trí thức trong các ngành nghề chuyên môn mà cả
những người phụ nữ trí thức trong các ngành nghề chuyên môn sẽ hỏi - ồ,
về ai? nhưnhà thơ nói - chính cái câu hỏi mà hiện ông đang hỏi chúng tôi:
Chúng ta có thể ngăn ngừa chiến tranh hay không? Nếu chúng ta khuyến
khích các cô con gái tiến vào các nghề nghiệp chuyên môn mà không yêu
cầu bất cứ điều kiện nào theo cách thức mà trong đó các nghề nghiệp
chuyên môn được thực hành, chúng ta có cố hết sức để lặp lại như đúc cái
âm điệu cũ mà bản chất con người, như một cái máy hát bị kẹt kim, hiện
đang rít lên với sự nhất trí đầy tai họa hay không? “Chúng ta đi quanh cây
dâu, cây dâu, cây dâu. Đưa hết cả cho tôi, cho tôi, cho tôi. Ba trăm triệu đã
tiêu cho chiến tranh".
[11]
Với bài ca đó, hay thứ gì đại loại vậy, đang ngân
lên trong tai chúng tôi, chúng tôi không thể gửi đồng ghi-nê của mình cho
vị thủ quỹ danh dự mà không cảnh báo bà ta rằng bà ta sẽ chỉ có nó với điều
kiện rằng bà ta phải thề rằng các nghề nghiệp chuyên môn trong tương lai
sẽ được thực hành để chúng có thể dẫn tới một bài ca khác và một kết luận
khác. Bà ta sẽ chỉ có nó nếu bà ta đáp ứng với chúng tôi rằng đồng ghi-nê
của chúng tôi sẽ được tiêu vì chính nghĩa hòa bình. Khó mà phát biểu rõ
ràng những điều kiện như thế; với sự thiếu hiểu biết về tâm lý hiện nay của
chúng tôi có lẽ đó là điều bất khả. Nhưng vấn đề rất nghiêm trọng, chiến
tranh là thứ không thể chấp nhận, khủng khiếp, phi nhân, đến độ chúng tôi
phải thực hiện một nỗ lực. Vậy đây là một lá thư khác gửi cho cùng quý bà
đó.
