xem. Câu hỏi mà lúc này chúng ta đặt ra cho tiểu sử là: Vì những nguyên do
đã nêu bên trên chúng ta đồng ý rằng chúng ta phải kiếm tiền nhờ vào
những nghề nghiệp chuyên môn. Vì những nguyên do đã nêu bên trên có vẻ
như đối với chúng ta những nghề nghiệp đó thật đáng ước ao. Câu hỏi
chúng ta đặt ra cho ngươi, hỡi cuộc đời của những người đã chết, là chúng
ta có thể thâm nhập vào các nghề nghiệp bằng cách nào, và tuy vậy vẫn giữ
nguyên những con người văn minh; nghĩa là những con người mong muốn
ngăn chận chiến tranh?
“Lần này chúng ta hãy quay sang cuộc đời của những phụ nữ chứ không
phải đàn ông hồi thế kỷ mười chín - cuộc đời của những phụ nữ có chuyên
môn. Nhưng có vẻ như sẽ có một khoảng trống trong thư viện của bà, thưa
bà. Không có cuộc đời nào của những phụ nữ có chuyên môn hồi thế kỷ
mười chín. Một bà Tomlinson, vợ của một ông Tomlinson, F.R.S., F.C.S.,
giải thích lý do. Quý phu nhân này, kẻ đã viết một cuốn sách “ủng hộ việc
tuyển dụng những phụ nữ trẻ làm bảo mẫu cho trẻ em” nói rằng: “…dường
như thể không có cách nào để một phụ nữ chưa chồng có thể kiếm sống
ngoài việc nhận làm nữ gia sư, mà đối với vị trí đó cô ta thường là không
phù hợp do tính cách và giáo dục, hay mong muốn giáo dục.”
{XXXI}
Câu
này được viết năm 1859 - chưa đầy một trăm năm trước. Điều đó lý giải cho
khoảng trống trên những kệ sách của bà. Không có phụ nữ có chuyên môn
nào, trừ những nữ gia sư, để có những cuốn sách về cuộc đời của họ. Và
cuộc đời của những nữ gia sư, nghĩa là những cuộc đời được ghi chép lại,
có thể đếm được trên những ngón của một bàn tay. Vậy chúng ta có thể học
được gì từ cuộc đời của những phụ nữ có chuyên môn từ việc nghiên cứu
cuộc đời của những nữ gia sư? Hạnh phúc thay, những cái tủ sắt đang bắt
đầu để lộ những bí mật xa xưa của chúng. Một ngày nọ, một tư liệu như thế
được viết vào khoảng năm 1811 đã xuất hiện. Có vẻ như đã có một cô
Wheeton vô danh nào đó, người đã viết ra những ý nghĩ của mình về cuộc
sống chuyên môn trong số những điều khác khi các học trò của cô đã lên
giường. Đây là một ý nghĩ như thế: “Ôi! Mình khao khát biết bao được học
tiếng Latin, các môn nghệ thuật, các môn khoa học, bất cứ thứ gì khác với
con đường tẻ ngắt đều đều của việc may vá, dạy học, viết những bản sao và
rửa chén bát hàng ngày… Vì sao nữ giới không được phép nghiên cứu vật
lý, thần học, thiên văn học, vân vân, với những người dự học, hóa học, sinh
học, logic, toán học…?”
{XXXII}
Nhận định này về cuộc sống của những nữ
gia sư, câu hỏi đó từ đôi môi của những nữ gia sư, vươn tới chúng ta từ
bóng tối. Nó còn có tính soi sáng nữa. Nhưng chúng ta hãy tiếp tục thăm
