nói, “Phải là thợ Tây Ban Nha qua đây mới làm được cái tay vịn
thanh lịch và chắc chắn đến dường này.“ Hôm ấy tâm thần tôi hơi
bấn loạn, tôi vừa làm thông ngôn cho một vụ tra khảo tình nghi làm
chính trị ở Sở Liêm Phóng.
-----------------
11
Thỉnh nguyện thư của dân tộc Annam.
Lúc tôi bước lên thang thì nhìn thấy người trẻ tuổi. Tôi giật mình còn
anh ta nhìn tôi điềm tĩnh, mắt sáng quắc, ria mép hơi rung rung khi
hỏi, ”Ông là hàng xóm của ông Sanh?”.
Không biết ai xui khiến, tôi buột miệng nói với con người trẻ tuổi ấy,
”Ông đợi cậu Sanh có khi lâu. Tôi có ít dồi và rượu vang, mời ông
ghé.”
Chắc cậu Sanh nhận ra người đó là anh Học. Anh Học không biết
uống rượu, chỉ ăn dồi. Chai vang ngon tuyệt ấy, mình tôi uống hết.
Anh Học không để ý đến bản sao bức tượng Nụ hôn Vĩnh cửu của
Rodin mà tôi để trên bệ sưởi. Anh ấy khác cậu, cậu thứ lỗi nếu nhận
xét có gì sai quấy. Anh Học chú ý đến tấm ảnh tôi chụp cùng đám
lính Đông Dương và một cô gái Âu. Ảnh chụp trước cửa một căng
tin có tên là Quán Giọt Cà phê của các phu nhân Ăng-lê. Trên tấm
ảnh ấy cậu nhìn kỹ vẫn đọc được dòng chữ: Cantine de Dames
Anglaises: La Gou e de Café.
Ngày ấy chúng tôi còn trẻ lắm, trẻ như cậu Sanh, anh Học. Tôi đang
chán gia đình, thi vào đại học Đông Dương thì e không đủ sức. Lúc
đó nghe Hoàng đế Duy Tân kêu gọi người Annam đi lính cho Đại
Pháp: “’Vào ngày Đại Pháp ca khúc khải hoàn, những người lính
tình nguyện các người sẽ được triều đình trọng thưởng.“ Rồi Phan
Chu Trinh ở Pháp cũng nói: ’Tôi muốn thấy người Việt Nam đổ máu
cùng những người Pháp và xả thân bên những người dân chính
quốc để sau này họ sẽ nhiệt tâm giúp đỡ người dân Đông Dương.’
