người ta suy sụp từ từ, và bao giờ cũng vẫn còn những cơ hội để
ngoi lên… nhưng ngày nay, liền sau mỗi sự thải hồi là cái vực thẳm
thất nghiệp vĩnh viễn.
Tôi toan lẳng lặng bỏ ra ngoài thì nghe tiếng gõ cửa, và Hasse
thất thểu bước vào. Ông ngồi phịch xuống một chiếc ghế: “Tôi
không chịu nổi nữa…” Thật ra ông là một người đàn ông nhỏ nhẹ
với đôi vai trễ và chút ria mép. Một viên chức khiêm tốn, tận tụy.
Nhưng giờ đây chính những người như thế lại khốn đốn nhất. Mà
có lẽ vào thời nào họ cũng là những kẻ lận đận nhất. Đức khiêm tốn
và tận tụy chỉ được trả ơn trong tiểu thuyết mà thôi. Trong cuộc
sống, chúng bị lợi dụng để rồi sau đó bị gạt sang bên. Hasse giơ tay
lên trời: “Anh nghĩ xem lại có thêm hai người nữa bị thải hồi ở công
sở. Người tiếp theo là tôi, anh chú ý cho, là tôi!” Ông sống trong nỗi
sợ hãi kể từ khi kẻ đầu tiên bị thải hồi. Tôi rót cho ông một ly rượu
mạnh. Ông run rẩy toàn thân. Có thể thấy rõ một ngày kia ông sẽ
hoàn toàn suy sụp. Ông không còn mấy sức lực để mà chống chọi:
“Đã thế, bao giờ cũng phải nghe những lời chì chiết ấy”, ông thì
thầm.
Hình như bà vợ kết tội ông về hiện trạng của bà. Bà bốn mươi
hai tuổi, đã hơi sồ sề và tàn tạ, nhưng cố nhiên không đến nỗi kiệt
quệ như ông chồng. Bà đang ở giai đoạn hồi xuân.
Can thiệp vào chuyện của họ chẳng ích lợi gì. “Thế này nhé, bác
Hasse”, tôi nói “bác cứ việc ngồi đây bao lâu tùy thích. Tôi có việc
phải đi. Rượu cognac ở trong tủ áo ấy, nếu bác thích uống thứ ấy
hơn. Còn đây là rượu rum. Có cả báo đây. Đến chiều bác hãy thử rủ
bác gái ra khỏi nhà này lấy một lần xem sao. Đến rạp chiếu bóng
chẳng hạn. Tốn kém cũng ngang như ngồi hai giờ trong tiệm cà phê,
mà lại bổ ích hơn hẳn. Khẩu lệnh hôm nay là: ‘Quên đi, chớ có suy
nghĩ!’.” Tôi vỗ vai ông với ít nhiều áy náy trong lương tâm. Dẫu
rằng rạp chiếu bóng bao giờ cũng tốt. Ở đó ai cũng có thể mơ mộng
chút đỉnh.
