BÁC SĨ ZHIVAGO - Trang 591

đây. Hai đứa bé đứng vừa lọt khung cửa sổ. Lát sau, Marina đem hai con về
nhà chỉ còn lại ba người đàn ông.
Họ đang trò chuyện với nhau, một trong những buổi trò chuyện mùa hè, uể
oải và thong thả, những buổi trò chuyện thường thấy giữa những người bạn
học cũ từ dạo còn ở bậc phổ thông, mà tình bạn của họ đã trải qua không
biết bao nhiêu năm tháng. Các buổi trò chuyện ấy thường diễn ra như thế
nào?
Một trong bọn họ có vốn từ ngữ đủ để dẫn dắt câu chuyện. Người ấy nói và
nghĩ một cách tự nhiên, mạch lạc. Chỉ riêng Zhivago có khả năng ấy.
Hai người bạn của chàng không đủ các từ ngữ cần thiết.- Họ kém tài ăn nói.
Để bù cho vốn từ vựng nghèo nàn trong lúc trò chuyện họ cứ đi đi lại lại
trong phòng, rít những hơi thuốc dài, vung tay làm hiệu, hay nhắc đi nhắc
lại một vài câu, đại loại: "Như thế là thiếu trung thực, phải, phải, thiếu
trung thực".
Họ không ý thức rằng cái thứ kịch tính vô ích ấy của sự tiếp xúc giữa họ
chẳng những không biểu thị tính hăng hái phóng khoáng mà, ngược lại, chỉ
chứng tỏ sự khiếm khuyết và chưa hoàn hảo.
Misa và Nika đều thuộc loại giáo sư tốt. Suốt đời họ đọc những cuốn sách
tốt, giao thiệp với những nhà tư tưởng tốt, những nhạc sĩ tốt, nghe những
bản nhạc tốt, luôn luôn tốt, hôm qua và hôm nay đều là bản nhạc tốt, và họ
không ngờ rằng có thị hiếu thẩm mỹ trung bình là một tai hoạ, và nó còn tệ
hại hơn là có một thị hiếu tầm thường.
Misa và Nika không biết rằng cả những lời trách móc mà họ trút lên đầu
Zhivago không xuất phát từ tấm lòng tận tụy với bạn hoặc từ ý muốn tác
động tới bạn, mà chỉ vì họ không biết suy nghĩ một cách tự do thoải mái và
không biết dẫn dắt câu chuyện theo ý họ. Cỗ xe đàm thoại chở họ lao về
một hướng mà họ hoàn toàn không muốn. Họ không thể điều khiển cỗ xe
ấy quay ngang dọc, nên cuối cùng sẽ phải đâm vào một cái gì đó. Thế là
với tất cả cái đà sẵn có, họ bị bươu đầu sứt trán vì những lời rao giảng và
khuyên răn của họ vấp phải Zhivago.
Chàng thấy rõ cái động cơ hăng hái của họ, cái độ ngả nghiêng trong thái
độ thông cảm của họ. Song chàng không thể nói với họ: "Các bạn thân mến