BÁC SĨ ZHIVAGO - Trang 600

Chàng viết hối hả, vội vàng. Khi trí tưởng tượng đã mệt mỏi và công việc
chậm lại, chàng bèn vẽ hình ngoài lề để kích thích và thúc đẩy chúng.
Chàng vẽ các lối đi trong rừng và các ngã tư thành phố, chỗ cắm biển
quảng cáo "Moro và Vetchinki. Máy gieo hạt, máy đập lúa"…
Các bài báo và các bài thơ đều viết về đề tài thành phố.
11.
Sau này, trong số giấy má của chàng, người ta tìm được những đoạn ghi
như sau:
"Năm 1922, khi tôi về đến Moskva, tôi thấy thành phố trống trải và bị tàn
phá đến một nửa. Khi vượt qua các thử thách một hai năm đầu cách mạng
nó như thế nào, thì bây giờ nó vẫn như vậy. Dân cư thưa thớt hơn. Nhà mới
không được xây dựng, nhà cũ không được tu bổ.
Mặc dù trong tình trạng đó, Moskva vẫn là một thành phố hiện đại rộng
lớn, là nguồn duy nhất khích lệ nền nghệ thuật mới thực sự hiện đại.
Kiểu liệt kê lung tung các sự vật và các khái niệm thoạt nhìn có vẻ xung
khắc với nhau và được đặt cạnh nhau dường như theo lối tùy tiện, trong các
tác phẩm của những thi sĩ theo chủ nghĩa tượng trưng như Blok, Vecharen,
và Uytman, hoàn toàn không phải là một sự cầu kỳ về phong cách tu từ. Đó
là một cách sắp đặt mới mẻ các ấn tượng, được nhận biết trong đời sống và
được miêu tả từ nguyên mẫu có thực.
Họ cho hàng loạt hình ảnh diễu hành trong các dòng thơ của họ, cũng hệt
như đường phố tấp nập vào cuối thế kỷ 19 đang trôi đi và xua qua trước
mắt ta các đám đông, các loại xe ngựa và bước sang đầu thế kỷ sau là
những loại toa xe điện, đường xe lửa ngầm dưới đất của nó.
Sự giản dị của mục đồng không có chỗ đứng trong các điều kiện đó. Tính
chất phác giả dối của nó chỉ là một thứ hàng giả của văn chương, một thứ
bút pháp thiếu tự nhiên, một hiện tượng sách vở, được đem tới không phải
từ đồng nội, mà từ các giá sách của các kho sách học viện. Ngôn ngữ sống
động, được hình thành một cách sống động và đáp ứng một cách tự nhiên
tinh thần của thời đại hiện nay, ấy là ngôn ngữ của trào lưu đô thị hoá.
Tôi đang sống ở một ngã tư đông đúc của thành phố Moskva chói chang
nắng hè, bị nung nóng bởi lớp nhựa đường trải các sân nhà, cứ lấp lánh