BÁC SĨ ZHIVAGO - Trang 622

nhiên.
Do đó đã dẫn tới sự khủng bố tàn bạo thời Ezhov(1), tới việc công bố một
hiến pháp bánh vẽ và tổ chức những cuộc bầu cử không dựa trên các
nguyên tắc tự do lựa chọn.
Và khi chiến tranh bùng nổ, những cảnh khủng khiếp có thực của nó, nỗi
nguy hiểm có thực và cái chết thực sự đe dọa mọi người đã là một ân phúc
so với cái sự cai trị vô nhân đạo của bịa đặt, đã khiến người ta dễ thở hơn,
bởi vì chúng đã hạn chế cái sức mạnh huyễn hoặc của những chữ nghĩa
không có hồn.
Không riêng những người bị tù đày như cậu, mà là hết thảy mọi người, cả ở
hậu phương lẫn ngoài mặt trận, đều được hít thở tự do hơn, được say sưa
hít căng lồng ngực và cảm thấy thực sự hạnh phúc khi lao vào lò lửa chiến
tranh chứa đựng sự chết chóc và sự cứu rỗi.
- Chiến tranh là một mắt xích đặc biệt trong chuỗi các thập niên cách mạng.
Tác động của những nguyên nhân trực tiếp, nằm trong bản chất của cách
mạng, đã không còn nữa. Những kết quả gián tiếp, những kết quả của kết
quả, hậu quả của hậu quả, bắt đầu phát huy tác dụng. Những tai họa đã rèn
luyện nên tính cách, làm cho các thế hệ có sức chịu đựng, lòng dũng cảm
và sẵn sàng thực hiện một sự nghiệp lớn lao, phi thường, liều lĩnh. Các
phẩm chất kỳ lạ, chưa từng thấy ấy hợp thành màu sắc tinh thần của thế hệ.
Các nhận xét ấy làm cho tâm hồn mình tràn trề cảm giác hạnh phúc, mặc
dù sự tuẫn tiết của Khristina, mặc dù các vết thương của mình, các mất mát
của chúng ta, mặc dù cái giá đẫm máu của chiến tranh. Điều giúp mình
chịu đựng nỗi đau khổ cái chết của Khristina chính là ánh hào quang của
đức hy sinh đang rọi sáng cả cái chết của cô ấy, lẫn cuộc sống của mỗi
chúng ta.
Chính khi cậu đang phải chịu đựng vô số cực hình, thật tội nghiệp cho cậu,
thì mình được phóng thích. Khristina vừa vào học khoa Sử. Đề tài nghiên
cứu khoa học của cô ấy là do mình hướng dẫn. Từ lâu, sau lần bị đưa đi tập
trung cải tạo lần thứ nhất, mình đã để ý đến cô bé kỳ diệu ấy. Cậu nhớ
không, hồi Zhivago còn sống, mình đã mấy lần kể về cô ấy. Nghĩa là bây
giờ, sau khi mình đi cải tạo lần thứ hai về, Khristina trở thành một trong số