Thời kỳ ấy, kể từ tháng chạp đến tháng bảy, là một thời kỳ tốt đẹp. Hồi đó,
con tàu của tôi bị chao đảo dữ dội vì gió bão, song ở trên tàu có hai cái tập
thể, mỗi cái đều xuất sắc theo cách riêng của nó.
Không bao lâu các công xã viên Dzecjinxki phát triển số người lên tới một
trăm rưởi. Số tiếp viện đến làm ba toán khoảng khoảng ba chục, tất cả đều
là những trẻ vô thừa nhận thuộc nhóm “hạng nhất “, tất cả đều là của đầu
nia. Các công xã viên sống một đời sống có văn hóa và lành mạnh, và nhìn
xa xem chừng người ta chỉ có thể thèm ước họ thôi. Nhiều người thật sự
thèm ước họ, mà chẳng phải chỉ có riêng những trẻ vô thừa nhận.
Các trẻ nuôi Dzecjinxki đi ra ngoài mặc những bộ quần áo đẹp bằng da, cổ
áo rộng màu trắng. Họ có một đội nhạc với những nhạc cụ gió bằng đồng
bạch, và kèn của họ mang nhãn hiệu một xưởng chế tạo nổi tiếng ở Pragơ.
Các công xã viên là những khách được hoan nghênh ở các câu lạc bộ công
nhân và câu lạc bộ nhân viên Tsêka, họ đến đấy với một thái độ lịch sự đĩnh
đạc, vẻ mặt hồng hào và hòa nhã. Tập thể của họ bao giờ cũng có vẻ được
giáo dục bồi dưỡng cao độ, thậm chí những người có một bộ óc giản đơn
đến phát tức lên:
- Các anh đã chọn những đứa con nhà tử tế, cho ăn mặc vào để đem ra
trưng. Các anh hãy thử lấy những trẻ vô thừa nhận xem!
Song tôi không được rảnh rỗi để buồn phiền về chuyện đó. Tôi khó lòng có
đủ thì giờ để làm cho xong những việc cần thiết. Tôi đi đi lại lại bằng xe
song mã, từ tập thể nọ sang tập thể kia, và thì giờ mất ở dọc đường xem
chừng là một lỗ hổng tai hại trong thời khóa biểu của tôi. Mặc dầu đội ngũ
bọn trẻ không tỏ vẻ gì xao xuyến, và chúng tôi không bao giờ rời xa những
bờ hạnh phúc hoàn toàn, song các giáo viên của chúng tôi cũng đã làm việc
đến hết hơi sức. Hồi đó tôi đã đi tới một luận điểm, mà ngày nay tôi vẫn còn
chủ trương, mặc dầu, nó có vẻ rất là nghịch lý. Những đứa trẻ bình thường
hoặc đặt vào những điều kiện bình thường là những đứa gây cho nhà giáo
