Tháng chín. Vêra đẻ một đứa con trai. Makarenkô cự tuyệt nữ đồng chí
Zôia đến chất vấn về việc đó. Vêra được việc làm ở phòng kế toán của trại
và trở nên một người mẹ tốt.
Gặt hái xong, mọi việc đều tiến hành tốt đẹp. Sự ngạc nhiên của Giênia
Juốcbina trước cảnh tuyết đầu mùa phủ kín sân trại.
13- “Hãy giúp đỡ thằng bé đó”.
Vẻ tiện nghi tráng lệ của các ngôi nhà xây đựng cho công xã Dzecjinxki.
Trại Gorki được ủy nhiệm chuẩn bị việc khai trương công xã. Các đồng chí
Tsêka với lý luận sư phạm. Việc chỉ định năm mươi trẻ Gorki chuyển sang
công xã. Chúng buồn sắp phải chia tay với các bạn.
Quan hệ ngày càng gay go giữa tác giả và các “giới tư tưởng gia sư phạm”.
Trại đến Kháckộp chào hội nghị “Những người bạn của nhi đồng”. Một bà
trí thức ra tiếp, nói chuyện giọng khinh miệt với Makarenkô, giả bộ ve vuốt
bọn trẻ nhỏ và bị chúng cười giễu.
Sang tháng mười xảy ra chuyện Ujikôp ăn cắp tiền của các học viên trung
học công nông về chơi trại ngày chủ nhật. Phân tích những tác hại của sự ăn
cắp trong một tập thể đoàn kết chặt chẽ. Ujikôp bị đưa ra xử trước tòa án
các đồng chí gồm năm thẩm phán viên nhất trí được bầu ra; Brêgen và
Djurinxkaia cũng dự phiên xử án. Tính cách của Ujikôp trong quá trình cải
biến ở trại. Các nhân chứng phê phán kịch liệt. Brêgen xin phát biểu ý kiến
và hùng hồn can thiệp chống đỡ cho Ujikôp. Ý nghĩ của tác giả về phương
pháp giáo dục của ông. Tòa án các đồng chí tẩy chay Ujikôp trong một
tháng. Bản án được Makarenkô phê chuẩn trước sự bất bình của Brêgen,
trong khi Djurinxkaia tỏ ra am hiểu hơn.
Thái độ của các trại viên chấp hành bản án. Diễn biến tư tưởng của Ujikôp.
Nó xin phép nói với Makarenkô, nhưng ông không đồng ý. Thái độ nghiêm
túc của nó đối với lao động. Giữa cuộc thử thách, nữ đồng chí Zôia đến can
thiệp, nhưng Jêvêli không cho phép bà nói chuyện với Ujikôp.
