- Không được nói “cũng có thể”, phải nói “rõ”, đồ súc vật! Biêlukhin
quát oai hùng, như tiếng lệnh.
Matvây nắm vai Khôvrak quay tròn người nó, không kiểu cách, rồi phát
vào bàn tay buông xuôi mỗi bên của nó, hắn đưa nhanh cánh tay nó lên
chỉnh chện theo kiểu chào và nói dằn từng tiếng:
- Không được đánh đập các em nhỏ! Nhắc lại đi!
Khôvrak há mồm như cá chép:
- Nhưng tại sao các anh lại hành hạ tôi thế? Tôi làm gì? Tôi có làm gì
xấu? Chính hắn giã tôi, ai cũng thấy! Tôi, tôi có làm gì hắn…
Công chúng Kuriajê xúm lại gần nữa, chăm chú hết sức vì những sự
việc đó. Karabanôp quàng lấy vai Khôvrak, đầm ấm bảo nó:
- Bạn ơi! Chú nó ơi! Dù sao chú cũng là người thông minh chứ! Misa
làm việc phận sự, có phải để bảo vệ quyền lợi của hắn đâu, mà là quyền lợi
của cả mọi người. Thôi, đi ra chơi gốc sồi, tôi nói cho chú nghe.
Họ đi về phía miễu, chung quanh xúm xít cả một bầy những chú thích thú
các vấn đề đạo đức.
Vôlôkhôp cho lệnh dọn bữa ăn. Đã từ lâu, tên đầu sỏ có ria mép và đội một
cái mũ vải trắng, đã gập đầu ra hiệu thân thiện với Vôlôkhôp, trước khi lẩn
mặt. Vania Zaïtsenkô kéo mạnh tay áo cả đoàn của nó và dằn giọng nói nhỏ:
- Các cậu thấy không, nó đội một cái mũ chụp trắng. Như vậy nghĩa là
thế nào? Tima, mày thử nghĩ xem!
Tima đỏ mặt, nhìn xuống và nói:
- Đấy là mũ của nó, tớ biết.
Cuộc họp toàn trại bắt đầu vào năm giờ. Hoặc vì bọn học viên của
chúng tôi đã tuyên truyền có kết quả, hoặc vì một lý do nào khác, dân
Kuriajê đến họp khá đông. Và khi Vôlôkhôp đặt Misa Ôptsarenkô ở cửa ra
vào, khi Ôtxatsi và Sêlaputin ghi tên những người có mặt, bắt đầu cuộc
