BÀI SỬ KHÁC CHO VIỆT NAM - Trang 150

là: “Ngô Phụ quốc là.., Lê Đô quan là…” như ta đã dịch. Một câu nói tiếng
Việt dài hơi, dù đã chuyển qua chữ Hán nhưng vẫn giống như người bây
giờ nói vì không luỵ vào văn pháp Hán, chưa từng thấy đâu trong sử sách
về sau cho đến lúc người Pháp qua. Câu mắng trên là chứng tích có thời
điểm, là bằng cớ Việt Nam của Lí, của một ngàn năm trước. Xuất phát từ
một sự kiện bình thường, nó biểu diễn được tính chất đời thường, không
phải nghiêm túc như các văn thề, thư tín quan cách của Lê Trịnh. Qua một
ngàn năm nữa từ Lí, đám người còn chia năm xẻ bảy dưới quyền họ rồi sẽ
thu nhận thêm nhiều tập đoàn khác nhưng đã có một tiếng nói được định
hình, làm nền tảng cố kết tính độc lập và riêng biệt phát triển trên phần
đông bán đảo Đông Dương cho đến tận ngày nay.