Minh, phải tính đến như việc quy định buộc các quan nộp một phần số
vàng “nảy” ra ở sông Nhị, hẳn là vàng vơ vét bỏ chạy của quân bại trận
không kịp thu về. Nhưng nói chung việc cai trị toàn vùng mới làm chủ cũng
phải đặt ra thật nghiêm chỉnh.
Cơ sở cai trị thời Trần, Hồ, Minh thuộc tiến triển dần đến độ quyền
trung ương kiểm soát nhặt nhiệm hơn. Buổi đầu còn lại không hiếm những
viên quan cũ / “nguỵ quan”, thất sủng hay yên vị là tuỳ những tình thế thật
mỏng manh. Tuy nhiên họ Lê đã chia ra những vùng lớn gọi là “đạo” như
những khu vực quản trị đầy đủ tính cách quân sự (Tư mã), hành chính
(Hành khiển), giám sát (Ngự sử) dưới con mắt trông chừng của trung ương.
Quyền hành trên hết hẳn nhiên là các tướng lãnh Lam Sơn qua những
chứng cớ như Lê (Đinh) Liệt của Nam Đạo, Lê Văn An của Bắc Đạo, như
Lê Bôi ở Tây Đạo, Lê Khuyển ở Hải Tây Đạo, và Đông Đạo thường xuất
hiện với các chức quan nhỏ hơn… Đội quân nòng cốt ở trung ương là đội
Thiết đột được sai đi bắt Trần Nguyên Hãn, là chứng cớ quyền uy như lúc
Trịnh Khả được điều về trông coi tổ chức đó thì ông quyền thần Lê Sát than
với vua: “Khả vào hầu trong cung thì thần nguy mất!”
Phù trợ cho tướng lãnh Lam Sơn, có một hệ thống cai trị mờ nhạt,
được nhắc thoảng qua trong các lệnh chỉ nhưng nhìn kĩ thì đúng là một tổ
chức có dụng ý, chỉ là không vươn lên được cấp độ chính thức mà thôi: hệ
thống “thủ lãnh.” Phan Huy Chú sau này cũng không nhắc một lời về hệ
thống này, hệ thống rõ ràng cho thấy nhóm Lam Sơn cố sức lấy vây cánh
rừng núi cai trị dân trung châu đến tận cơ sở. Thật ra thì từ lúc đầu, Lê đã
đem những bộ hạ thân thuộc từ rừng núi của mình, đến cai trị đất trung
châu theo tính chất quân quản với danh xưng riêng biệt là những quản lãnh.
Tuy nhiên tầng lớp cao cấp này dễ tan biến trong quyền chức mới thật
nhanh chóng. Họ lo tranh giành quyền chức, đe dọa hoàng tộc Lê hơn là
một lớp người thấp thỏi hơn, mang sinh hoạt cũ, đủ để tin cậy hơn: thủ
lãnh.
